اهل شنا در دنیای طعم‌های جدید هستید؟ یا شاید هم از آن دسته افرادی که دوست دارند با یک نوشیدنی خاص، کام مهمان‌ها را شیرین و البته کمی هم متعجب کنند؟ خب، اگر جوابتان مثبت است، کمربندها را ببندید که قرار است یک سفر هیجان‌انگیز به سرزمین گیاهان معطر داشته باشیم و با هم طرز تهیه شربت ترخون خانگی را کشف کنیم! ترخون، این سبزی باوقار با آن عطر و طعم منحصربه‌فردش که آدم را یاد شیرینی‌های دوران کودکی و کمی هم رازیانه می‌اندازد، پتانسیل این را دارد که ستاره جدید نوشیدنی‌های خانگی شما بشود. این شربت فقط برای خنک شدن در تابستان نیست؛ یک همه‌فن‌حریف واقعی است که می‌توانید در دسر، روی بستنی، یا حتی برای بخشیدن یک شخصیت جدید به چای عصرانه‌تان از آن استفاده کنید. پس اگر دلتان یک تجربه جدید و متفاوت می‌خواهد و آماده‌اید با چند قلم مواد دم‌دستی، یک شربت لوکس و حرفه‌ای بسازید، با ما همراه باشید تا تمام فوت‌وفن این معجون سبز و خوش‌عطر را با هم پیدا کنیم.

ترخون چیست و از کجا آمده؟

قبل از اینکه آستین‌ها را بالا بزنیم و برویم سراغ دستور تهیه، بد نیست کمی با خود جناب ترخون بیشتر آشنا شویم. ترخون، یا همان Tarragon که در زبان‌های دیگر صدایش می‌کنند، یک گیاه علفی و چندساله از خانواده بزرگ کاسنیان است. برگ‌هایش باریک، کشیده و به رنگ سبز تیره هستند و اگر بین دو انگشت کمی آن‌ها را ماساژ دهید، آن عطر خاص و شیرین و کمی تندش که بی‌شباهت به رازیانه و شیرین‌بیان نیست، مشامتان را پر می‌کند. می‌گویند اصالتش به سرزمین‌های سرد سیبری و غرب آسیا برمی‌گردد، اما آنقدر خودش را در دل آشپزها جا کرده که حالا تقریباً در همه‌جای دنیا کشت می‌شود. جالب است بدانید که در آشپزی کلاسیک فرانسوی، ترخون یکی از ۴ عضو اصلی گروه سبزیجات معطر معروف به “Fines herbes” یا همان سبزیجات معطر لطیف است. این خودش نشان می‌دهد با یک سلبریتی در دنیای گیاهان طرف هستیم، نه یک سبزی معمولی!

اما چرا اینقدر روی شربت ترخون تاکید داریم؟ چون این شربت، عصاره تمام خوبی‌های ترخون را به شکلی شیرین و همه‌پسند در خودش دارد. یک طعم چندلایه و پیچیده که هم آدم را سرحال می‌آورد و هم یک حس کنجکاوی خوشایندی ایجاد می‌کند. وقتی آن را به نوشیدنی‌هایتان اضافه می‌کنید، انگار یک امضای خاص پای کارتان زده‌اید. در ضمن، بد نیست بدانید که در طب سنتی هم برای ترخون خواصی مثل کمک به هضم غذا و ایجاد آرامش ذکر کرده‌اند، که البته این روزها بیشتر تمرکز ما روی لذت بردن از طعم بی‌نظیرش است!

طرز تهیه شربت ترخون خانگی

حالا که با شخصیت اصلی داستانمان آشنا شدیم، وقت آن است که برویم سراغ اصل مطلب یعنی طرز تهیه شربت ترخون خانگی. قول می‌دهم آنقدر ساده است که بعد از یکبار درست کردن، مشتری دائمش می‌شوید.

موادی که برای این جادوگری لازم دارید:

آب تصفیه شده	۱.۵ پیمانه
شکر سفید دانه‌ریز	۱.۵ پیمانه؛ البته می‌توانید مقدار شکر را بسته به ذائقه‌تان کمی تغییر دهید
برگ‌های تازه ترخون	حدود ۱ پیمانه کاملاً فشرده که تقریباً معادل ۳ تا ۵ شاخه بزرگ و پر برگِ خوب شسته و خشک شده است
آب لیموترش تازه	۱ قاشق غذاخوری که هم از شکرک زدن جلوگیری می‌کند و هم به تعادل طعم کمک شایانی می‌نماید
اختیاری برای رنگ بیشتر	نوک قاشق چای‌خوری پوره اسفناج یا یک قطره رنگ سبز خوراکی مجاز. این مواد برای ایجاد رنگی زیباتر، طبق دستور برخی منابع، قابل استفاده هستند

خب، پیش‌بندها را ببندید، عملیات شروع می‌شود:

1. اول از همه، برگ‌های ترخون را با حوصله از ساقه‌های ضخیم‌تر جدا کنید؛ البته ساقه‌های خیلی نازک اگر باقی بمانند اشکالی ایجاد نمی‌کنند. بعد هم یک آب بازی حسابی با آب سرد بهشان بدهید و بگذارید در یک سبد یا روی دستمال تمیز خوب خشک شوند. بعضی از اساتید می‌گویند اگر برگ‌ها را خیلی آرام بین دو دست یا با پشت یک قاشق چوبی کمی ماساژ بدهید تا عطرشان بیشتر آزاد شود، نتیجه بهتری دارد؛ اما خیلی هم واجب نیست.
2. در یک قابلمه کوچک و تمیز، ترجیحاً استیل یا لعابی، آب و شکر را بریزید. بگذارید روی حرارت متوسط و با یک قاشق چوبی یا سیلیکونی آرام هم بزنید تا دانه‌های شکر کاملاً در آب حل شوند و مایع شفاف شود. اصلاً عجله نکنید و نگذارید شربت به جوش بیاید قبل از اینکه شکر حل شود، چون ممکن است بعداً شکرک بزند. این شربت پایه، مادر خیلی از شربت‌های خوشمزه دیگر هم هست؛ مثلاً با کمی خلاقیت و تغییر در گیاه معطر، می‌توانید روزی به فکر تهیهشربت بهارنارنج خانگی هم بیفتید که عطرش هوش از سر می‌برد.
3. به محض اینکه شکر کاملاً حل شد و محلول شما مثل اشک چشم، شفاف شد، آب لیموترش تازه را اضافه کنید و یک هم کوچک بزنید. حالا نوبت ورود جناب ترخون است! برگ‌های آماده شده را به شربت اضافه کنید. حرارت را تا حد ممکن کم کنید، طوری که شربت فقط گرما داشته باشد و ریزجوش هم نزند یا خیلی آرام بجوشد، و اجازه دهید حدود ۲ تا ۵ دقیقه در همین حالت بماند. هدف ما این است که عطر و طعم لطیف ترخون به آرامی وارد شربت شود، نه اینکه بجوشد و تلخ شود.
4. قابلمه را از روی حرارت بردارید، درب آن را بگذارید، یک دم‌کنی تمیز هم عالی است، و اجازه دهید شربت همراه با برگ‌های ترخون، برای حداقل ۳۰ دقیقه در دمای اتاق بماند تا خوب خنک شود و تمام عصاره و عطر ترخون به شربت منتقل شود. اگر عجله ندارید، می‌توانید این زمان را تا ۲-۳ ساعت هم افزایش دهید تا طعم قوی‌تری بگیرید. در این مرحله، ترخون دارد تمام رازهایش را با شربت در میان می‌گذارد!
5. وقتی شربت کاملاً خنک شد، آن را با استفاده از یک صافی خیلی ریز یا چند لایه پارچه ململ تمیز، صاف کنید تا برگ‌های ترخون و هر ذره اضافی دیگر جدا شود و یک شربت زلال و یکدست داشته باشید. اگر تصمیم گرفتید برای رنگش کاری بکنید، حالا وقت اضافه کردن آن نوک قاشق پوره اسفناج یا قطره رنگ خوراکی است. شربت آماده و دلربای شما حاضر است! آن را در یک بطری شیشه‌ای تمیز، خشک و درب‌دار بریزید.

این شربت ترخون خانگی شما در یخچال تا ۲ هفته و حتی بیشتر هم قابل نگهداری است؛ البته اگر آنقدر خوشمزه نباشد که زودتر از اینها دخلش بیاید و تا قطره آخرش نوش جان شود!

از شربت ترخون چطور استفاده کنیم؟

خب، یک شیشه از این طلای سبز مایع در یخچال دارید و نمی‌دانید دقیقاً چطور از آن استفاده کنید؟ نگران نباشید، آنقدر ایده‌های جذاب برای استفاده از شربت ترخون خانگی وجود دارد که شاید مجبور شوید دوباره دست به کار شوید و یک شیشه دیگر هم درست کنید!

• ساده، سریع، سودا! این کلاسیک‌ترین روش است. مقداری از شربت ترخون را در یک لیوان پر از یخ بریزید، رویش آب گازدار یا همان سودا اضافه کنید، یک برش لیموترش یا خیار هم برای خوشگلی و طعم بهتر کنارش بگذارید و تمام! یک نوشیدنی گازدار، باطراوت و بسیار شیک خواهید داشت که هیچ جا مثلش را پیدا نمی‌کنید.

حالا که صحبت از نوشیدنی‌های خنک و متفاوت شد، بد نیست بدانید که دنیای شربت‌های گیاهی بسیار گسترده است. مثلاً، آیا تا به حال به فکر تهیه شربت ریحان سبز خانگی افتاده‌اید؟ ریحان با آن عطر تند و تیزش، وقتی تبدیل به شربت می‌شود، یک طعم کاملاً جدید و هیجان‌انگیز پیدا می‌کند.

• چای با شخصیت جدید: از طعم تکراری چای خسته شده‌اید؟ یک قاشق چای‌خوری از شربت ترخون را به فنجان چای سیاه یا سبزتان اضافه کنید. مطمئن باشید تجربه‌ای متفاوت و بسیار آرامش‌بخش خواهد بود، به خصوص اگر کمی هم بهارنارنج یا هل دوست داشته باشید.

علاوه بر چای، شربت‌ها می‌توانند نوشیدنی‌های گرم دیگر را هم متحول کنند. حتی برای قهوه هم شربت‌های خاصی وجود دارد؛ مثلاً تجربه چشیدن طعم شربت قهوه عربی می‌تواند برای قهوه‌دوستان بسیار جالب باشد.

• جادوی ترخون روی دسرها: اینجا دیگر دستتان کاملاً باز است! مقداری از شربت را روی بستنی وانیلی ساده بریزید و ببینید چطور طعمش را از این رو به آن رو می‌کند. برای طعم‌دار کردن پاناکوتا، چیزکیک، یا حتی یک کاسه ماست میوه‌ای ساده هم عالی است. ترکیب شیرینی و عطر خاص ترخون با دسرهای لبنی واقعاً فوق‌العاده می‌شود.

شربت‌های خانگی به طور کلی پتانسیل زیادی برای استفاده در دسرها دارند. اگر به طعم‌های سنتی‌تر علاقه دارید، شربت جلاب با عسل هم گزینه‌ای است که می‌تواند الهام‌بخش شما برای تهیه دسرهای شرقی باشد.

• صبحانه‌ای که خواب را از سرتان می‌پراند: کمی از شربت ترخون را روی پنکیک‌های داغ، وافل‌های ترد، یا حتی یک کاسه اوتمیل گرم بریزید. یک شروع متفاوت و بسیار خوش‌عطر برای روزتان خواهد بود.

در کنار ترخون، شربت‌های میوه‌ای و گیاهی دیگری هم هستند که برای صبحانه یا میان‌وعده عالی‌اند. مثلاً، استفاده از شربت نعناع خانگی در ترکیب با میوه‌ها می‌تواند یک اسموتی خنک و پرانرژی برای شروع روز بسازد.

• مهمانی برای سالاد میوه: اگر می‌خواهید سالاد میوه‌تان یک امضای خاص داشته باشد و همه از شما رمز آن را بپرسند، کمی از این شربت را به عنوان بخشی از سس یا چاشنی روی میوه‌ها بریزید. طعمش با توت‌فرنگی، طالبی و هلو غوغا می‌کند!

برای ایجاد تنوع در نوشیدنی‌ها، گاهی استفاده از دانه‌های لعاب‌دار هم ایده خوبی است. مثلاً بررسی خواص تخم شربتی در طب سنتی و ترکیب آن با شربت‌های مختلف، می‌تواند نوشیدنی‌هایی هم زیبا و هم پرخاصیت ایجاد کند.

• شربت‌های ترکیبی خلاقانه: این شربت می‌تواند پایه یا یکی از اجزای کوکتل‌های بدون الکل شما باشد. آن را با آبمیوه‌های دیگر مثل آب سیب، آب آناناس یا آب انگور سفید ترکیب کنید. کمی آب لیموترش تازه و چند برگ نعناع هم اضافه کنید و از خلاقیت خودتان لذت ببرید!
• اگر به دنبال ایده‌های بیشتری برای شربت‌های خاص و سنتی هستید، می‌توانید نگاهی به دستور تهیه شربت سکنجبین برای گرمازدگی بیندازید که یک نوشیدنی کلاسیک ایرانی برای روزهای گرم است.
• برای کسانی که به دنبال طعم‌های درمانی و سنتی هستند، طرز تهیه شربت کاسنی هم می‌تواند گزینه جذابی باشد که خواص خاص خودش را دارد.
• طعم‌های جانبی: موقع دم کردن ترخون، یک تکه خیلی کوچک زنجبیل تازه یا یک نوار باریک از پوست پرتقال، صرفاً قسمت زرد و بدون هیچگونه سفیدی، همزمان با ترخون به شربت اضافه کنید و قبل از صاف کردن، آن‌ها را خارج کنید. طعم‌های جالبی ایجاد می‌شوند!

حتی می‌توانید از این شربت به عنوان پایه‌ای برای نوشیدنی‌های متفاوت‌تر استفاده کنید، شاید چیزی شبیه به شربت کهکشانی که با رنگ‌های طبیعی دیگر درست می‌شود، یا با الهام از عطرهای خاص شربت بیدمشک مصری یک ترکیب جدید خلق کنید.

کلام آخر

خب، این هم از آموزش کامل و پر از فوت‌وفن طرز تهیه شربت ترخون خانگی. امیدوارم از درست کردن و چشیدن این شربت خاص و خوش‌عطر نهایت لذت را ببرید. یادتان باشد، آشپزی و درست کردن نوشیدنی‌های خانگی، بیش از هر چیز یک تجربه خلاقانه و بسیار آرامش‌بخش است. پس با عشق و حوصله این کار را انجام دهید و مطمئن باشید نتیجه‌اش هم شما و هم عزیزانتان را شگفت‌زده خواهد کرد. این شربت می‌تواند امضای شما در مهمانی‌ها یا یک دلخوشی کوچک و شیرین برای عصرهای آرامتان باشد.

سوالات متداول

می‌توانم از ترخون خشک برای تهیه این شربت استفاده کنم؟

همانطور که در مقاله هم تاکید شد، برای بهترین نتیجه و دستیابی به عطر و طعم واقعی و زنده ترخون، استفاده از ترخون تازه بسیار بهتر است. ترخون خشک ممکن است آن طعم و بوی غنی و لایه‌لایه را به شربت شما ندهد.

شربت ترخون خانگی را دقیقاً تا چه مدت و چگونه می‌توان در یخچال نگهداری کرد؟

اگر شربت را در یک بطری شیشه‌ای کاملاً تمیز و خشک با درب محکم در یخچال نگهداری کنید، معمولاً بین ۲ تا ۳ هفته کیفیت مطلوب خود را حفظ می‌کند. برخی منابع اشاره کرده‌اند که حتی تا ۲ ماه هم قابل نگهداری است، اما توصیه ما مصرف در چند هفته اول برای لذت بردن از حداکثر تازگی است.

برای اینکه طعم ترخون در شربت بسیار قوی و غالب باشد، چه پیشنهادی دارید؟

چند راه وجود دارد: اول اینکه می‌توانید مقدار برگ ترخون تازه را در دستور اولیه کمی افزایش دهید. دوم، مدت زمان دم کشیدن ترخون در شربت، پس از برداشتن از روی حرارت و در مرحله خنک شدن، را طولانی‌تر کنید؛ مثلاً به جای ۳۰ دقیقه، اجازه دهید چند ساعت یا حتی یک شب کامل در یخچال بماند و سپس آن را صاف کنید.