شما هم عاشق نوشابه‌های گازدار هستید؟ نوشابه‌های گازدار این‌ روزها عضوی جداناپذیر از زندگی‌های روزمره ما هستند. فرقی نمی‌کند اهل غذاهای سنتی باشیم یا فست‌فود؛ نوشابه‌های گازدار با همه نوع سلیقه‌ای جور هستند.

امروز درباره نحوه گازدار شدن نوشابه‌ها با هم صحبت می‌کنیم. درباره اینکه از چه گازی برای گازدار کردن نوشابه‌ها استفاده می‌شود و مراحل گازدار کردن به چه صورتی است؟ با ما همراه باشید تا بیش از قبل درباره این نوشیدنی‌های محبوب بدانیم.

تاریخچه نوشابه‌های گازدار:

فکر می‌کنید اولین نوشیدنی گازدار جهان چه نوشیدنی است و این نوشیدنی در کدام نقطه جهان کشف شده است؟ یا اینکه نوشابه ‌های گازدار از چه زمانی وارد زندگی روزمره مردم شدند؟ قبل از مطالعه کامل این قسمت می توانید برای شناخت مخترع نوشابه و اطلاعات بیشتر در مورد نوشابه مقاله نوشابه چیست را مطالعه کنید.

از شواهد و اسناد تاریخی پیداست که اولین نوشیدنی گازدار در جهان، آب‌معدنی چشمه‌های طبیعی بوده است که به‌طور طبیعی گازدار بودند. مردم بدون آگاهی از ماهیت این گاز، از آب‌های گازدار استفاده می‌کردند و احساس خوشایندی به آن داشتند. البته مردم به دلیل نداشتن اطلاعات کافی گاهی هم از آب‌هایی استفاده می‌کردند که علاوه ‌بر داشتن گاز حاوی مواد دیگری هم بود. وجود املاح و مواد دیگری مثل گوگرد در آب‌های زیرزمینی و جوشان از دل زمین باعث می‌شد آب گاهی مزه دلچسبی نداشته باشد.

استفاده از این گاز باعث می‌شد تا آب علاوه بر مزه خوشایند، به هضم بهتر غذا نیز کمک کند. بعد از گذشت مدت زمان و پیشرفت علم و تکنولوژی مشخص شد که گاز موجود در این آب‌ها، گاز کربنیک (co2) است.

تولیدکنندگان صنعتی که دیده بودند وجود این گاز در آب‌های طبیعی تا این حد مورد استقبال مردم قرار گرفته، تصمیم گرفتند این گاز را وارد نوشابه‌های صنعتی کنند.
شرکت‌‎های آمریکایی اولین شرکت‌هایی بودند که در راستای تولید نوشابه‌های گازدار صنعتی گام برداشتند.

اولین نوشابه گازدار صنعتی آب معدنی‌های گازدار بودند که تحت عنوان «سودا» به بازار عرضه شدند. پس از آن کم کم راه برای ورود نوشیدنی‌های گازدار دیگری مثل «کولاها» باز شد و هر روز مردم از این دست نوشیدنی‌ها بیشتر از پیش استقبال کردند.

گاز موجود در نوشابه گازدار چیست؟

قبل‌تر توضیح دادیم که گاز اولیه‌ای که در آب معدنی‌ها کشف شد و منجر به علاقه‌مند شدن مردم به نوشیدنی‌های گازدار شد، گاز کربنیک یا co2 بود. در تولید صنعتی نوشابه‌های گازدار نیز از همین گاز استفاده می‌کنند. اما سوالی که پیش می‌آید این است که این‌گاز در تولیدات صنعتی چطور تولید می‌شود؟

گاز co2 از سوختن ترکیب‌های کربنی به‌دست می‌آید. اما گازی که در نوشابه‌های گازدار مورد استفاده است، گازی تصفیه شده است که آلاینده‌ها و مواد زاید آن گرفته شده و گازی خالص و بدون ‌ضرر به نوشابه‌ها وارد می‌شود.

گازهای تصفیه شده وارد کپسول‌هایی تحت فشار شده و سپس به کارخانجات تولید نوشابه‌های گازدار ارسال می‌شوند.

گاز کربنیک در نوشیدنی باعث ایجاد طعم می‌شود؟

فکر می‌کنید طعم خاص نوشابه‌های گازدار مربوط به وجود گاز در این نوشابه‌ها باشد؟

بله! تا حد زیادی طعم نوشابه‌های گازدار به وجود گاز در این نوشیدنی‌ها وابسته است. در واقع کربنیک در ترکیب با آب، اسیدی بسیار ضعیف به اسم اسید کربنیک تولید می‌کند.

مزه اغلب اسیدها ترش است و میزان این ترشی به‌قدری کم است که فقط باعث ایجاد احساسی خوشایند در استفاده از نوشیدنی‌های گازدار می‌شود.
جالب است بدانید: وجود همین اسیدکربنیک در نوشیدنی‌های گازدار باعث هضم بهتر غذا در سیستم گوارش انسان می‌شود.

روش گازدار کردن نوشابه‌ها

برای گازدارکردن نوشابه‌ها از روش‌های عجیب و پیچیده‌ای استفاده نمی‌‎کنند. شاید بتوان گفت سخت‌ترین مرحله، همان مرحله تصفیه کردن گاز و به‌دست آوردن گاز کربنیک خالص باشد. اما نحوه گازدار کردن نوشابه ساده است. نوشیدنی را تا دمای یخچال 2 درجه سانتی‌گراد سرد می‌کنند و سپس گاز را به آن اضافه می‌کنند و سپس درب بطری‌ها بسته می‌شود تا از بیرون رفتن گاز از نوشیدنی جلوگیری شود.

نکته مهم: قابلیت انحلال گاز در نوشیدنی‌های سرد بیشتر از نوشیدنی‌های گرم است. به ‌همین دلیل نوشیدنی‌ها تا دمای 4 درجه سرد می‌شوند و سپس گاز به آن‌ها اضافه می‌شود.

چگالی نوشابه‌های گازدار

جرم حجمی یا چگالی نوشابه‌ها بسته به مقدار مواد شیرین‌کننده و مواد محلول در قوطی‌های نوشابه متفاوت است. به همین دلیل چگالی نوشابه‌های معمولی بیشتر از نوشابه‌های رژیمی است. اما نکته‌ی جالبی که درباره چگالی نوشابه‌های گازدار وجود دارد یک آزمایش بسیار ساده است.

برای این آزمایش مقداری نوشابه گازدار، یک لیوان شفاف و چند عدد کشمش نیاز دارید.

در مرحله اول نوشابه را درون لیوان بریزید و سپس کشمش‌ها را درون لیوان بیندازید. چگالی کشمش بیشتر از چگالی نوشابه است و منطقی است که کشمش‌ها بعد از رهاشدن در محلول نوشابه در ته ظرف ته‌نشین شوند. اما اتفاقی که می‌افتد بسیار هیجان انگیز است.

در واقع حباب‌های کوچک گاز کربنیک موجود در نوشابه، به سطح کشمش‌ها می‌چسبند و باعث می‌شوند کم کم کشمش‌ها از ته لیوان به سمت بالا و سطح نوشابه حرکت کنند. تاوقتی که نوشابه دارای گاز است، کشمش‌ها مدام بین ته ظرف و سطح مایع در حال حرکت هستند.

تا وقتی که گاز نوشابه کاملا تخلیه می‌شود و کشمش‌ها به دلیل خیس شدن و سنگین‌تر شدن کاملا ته‌نشین می‌شوند.

طبق قوانین فیزیک در همان ابتدا نیز کشمش‌ها به دلیل بالاتر بودن چگالی‌شان باید در ظرف ته‌نشین می‌شدند. اما حباب‌های گاز کربنیک قوانین چگالی را به چالش می‌کشند و باعث تحرک کشمش‌ها در محلول می‌شوند.

نتیجه‌گیری

بعد از خواندن این مقاله با خیال راحت نوشابه گازدار بنوشید. در مطالب بالا گفته شد که گاز موجود در نوشابه‌های گازدار با چه روشی تولید و به نوشابه‌ها اضافه می‌شود. آگاهی از این فرآیند بسیاری از دغدغه‌های کاذب درباره نوشابه‌های گازدار را از بین خواهد برد.

نوشابه‌های گازدار به دلیل داشتن همین گاز، برای بیشتر مردم محبوب و دوست‌داشتنی هستند. از دیدگاه علمی نیز چگالی بالا در نوشابه‌های گازدار به دلیل داشتن گاز فراوان، علاوه بر ایجاد احساسی خوشایند به هضم بهتر غذا نیز کمک می‌کند.