در گرمای تابستان، هیچ‌چیز به اندازه یک نوشیدنی خنک، سالم و خوش‌طعم نمی‌چسبد؛ به‌ویژه اگر این نوشیدنی نه‌تنها عطش را فروبنشاند بلکه به سلامت گوارش، پوست و ایمنی بدن نیز کمک کند. نوشیدنی خیار و ماست یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین نوشیدنی‌های سنتی ایرانی است که به نام‌هایی مانند آب‌دوغ خیار یا دوغ خیار نیز شناخته می‌شود.

در این مقاله، طرز تهیه چند مدل نوشیدنی خیار و ماست را بررسی می‌کنیم، خواص و فواید آن را برمی‌شماریم، روش‌های طعم‌دار کردن را معرفی می‌کنیم و به سوالات رایج پاسخ می‌دهیم.

خواص نوشیدنی خیار و ماست

پیش از پرداختن به دستور تهیه، بهتر است نگاهی به خواص بی‌نظیر این نوشیدنی داشته باشیم:

۱. آبرسانی قوی

خیار سرشار از آب، ویتامین C و مواد معدنی است. این نوشیدنی به بدن کمک می‌کند تا آب از دست رفته در اثر گرما یا فعالیت‌های روزانه را بازیابی کند.

۲. تنظیم گوارش

ماست دارای پروبیوتیک‌هایی است که تعادل باکتری‌های مفید در روده را حفظ کرده و به هضم بهتر غذا کمک می‌کند. ترکیب آن با خیار نیز نفخ را کاهش می‌دهد.

۳. کنترل وزن

این نوشیدنی کم‌کالری، اما سیرکننده است. در رژیم‌های غذایی به عنوان یک میان‌وعده سالم یا حتی وعده‌ی سبک جایگزین مناسبی برای غذاهای پرچرب یا شیرین محسوب می‌شود.

۴. تقویت پوست

خیار و ماست هر دو خاصیت ضدالتهابی و روشن‌کننده پوست دارند. نوشیدن آن به کاهش آکنه، شادابی پوست و جلوگیری از دهیدراته شدن کمک می‌کند.

۵. خنک‌کننده طبیعی

در طب سنتی، نوشیدنی خیار و ماست طبعی سرد دارد و برای متعادل کردن گرمای بدن در تابستان بسیار توصیه می‌شود.

مطالعه بیشتر: طرز تهیه نوشیدنی خیار و لیمو برای سم زدایی

مواد لازم برای تهیه نوشیدنی خیار و ماست (برای ۲ نفر)

ماست (ترجیحاً کم‌چرب)	۱ لیوان
خیار تازه	۲ عدد متوسط
آب سرد	½ تا ۱ لیوان (بسته به غلظت)
نعناع تازه یا خشک	۱ قاشق غذاخوری
نمک	¼ قاشق چای‌خوری (اختیاری)
گردو، کشمش، سبزی خشک	به دلخواه (برای تزیین)
یخ خرد شده	چند قطعه برای سرو خنک‌تر

روش تهیه نوشیدنی خیار و ماست

۱. آماده‌سازی خیار

خیارها را پوست بگیرید (اگر پوست نازک دارند، نیازی نیست)، سپس رنده یا نگینی خرد کنید. در صورت تمایل می‌توانید آن‌ها را له یا پوره هم بکنید.

۲. ترکیب ماست و آب

ماست را با آب سرد خوب مخلوط کنید تا رقیق و صاف شود. غلظت نوشیدنی به سلیقه شما بستگی دارد؛ اگر ماست غلیظ بود، کمی بیشتر آب اضافه کنید.

۳. افزودن خیار و نعناع

خیار خرد شده و نعناع خشک یا تازه را به مخلوط ماست اضافه کرده و خوب هم بزنید.

۴. اضافه‌کردن نمک و طعم‌دهنده

در صورت تمایل کمی نمک یا یک قاشق چای‌خوری لیمو ترش برای طعم بهتر اضافه کنید.

۵. خنک‌سازی و سرو

نوشیدنی را در لیوان بریزید، چند تکه یخ اضافه کنید و با برگ نعناع، گل‌محمدی خشک، کشمش یا گردو تزیین کنید.

مطالعه بیشتر:‌ طرز تهیه نوشیدنی خیار سکنجبین

انواع مدل‌های نوشیدنی خیار و ماست

دوغ خیار کلاسیک

با ماست، خیار رنده‌شده، آب و سبزی خشک مثل نعناع و شوید تهیه می‌شود. این مدل رایج‌ترین نوع نوشیدنی خیار و ماست است.

دوغ خیار ترکی (یا ماست‌سوپ ترکی)

در این مدل کمی بلغور پخته یا جو پرک و حتی گاهی روغن‌زیتون نیز به ترکیب اضافه می‌شود. در ترکیه به آن Ayran Aşı می‌گویند.

نوشیدنی خیار و ماست رژیمی

بدون نمک و با ماست کم‌چرب یا ماست یونانی درست می‌شود. به‌عنوان میان‌وعده در رژیم‌ها استفاده می‌شود.

نکات مهم در تهیه نوشیدنی خیار و ماست

• ماست را حتماً قبل از استفاده خوب هم بزنید تا یکدست شود.
• خیار باید تازه و ترد باشد تا طعم نوشیدنی را بهتر کند.
• نعناع تازه عطر قوی‌تری دارد، ولی نعناع خشک ماندگاری بالاتری دارد.
• در صورت تمایل می‌توانید چند قطره گلاب برای طعم شرقی‌تر اضافه کنید.
• این نوشیدنی بهتر است بلافاصله پس از آماده‌سازی مصرف شود تا خواص خود را از دست ندهد.

چه زمانی بهترین موقع نوشیدن خیار و ماست است؟

 

• ظهرهای تابستان، به عنوان یک وعده سبک و خنک
• قبل از خواب، برای آرامش معده و خواب بهتر
• در کنار غذای سنگین، برای کمک به هضم و کاهش نفخ
• پس از ورزش، برای بازیابی آب و املاح بدن

مطالعه بیشتر: طرز تهیه نوشیدنی صبحگاهی پاکسازی بدن

کلام آخر

نوشیدنی خیار و ماست ترکیبی ساده، سالم، مقوی و خنک‌کننده است که به راحتی در خانه تهیه می‌شود. این نوشیدنی مناسب فصل تابستان، رژیم‌های غذایی، تغذیه کودکان و حتی وعده‌ای سبک و سیرکننده است. با مواد اولیه در دسترس و اندکی زمان، می‌توانید نوشیدنی‌ای تهیه کنید که هم به بدن‌تان فایده برساند و هم حس طراوت و تازگی را به شما منتقل کند.

برای تجربه طعم‌های متنوع، می‌توانید از مواد مکمل مانند گل‌محمدی، زعفران، گردو، کشمش یا نعناع استفاده کنید. امتحانش کنید و لذت ببرید!

سوالات متداول

آیا نوشیدنی خیار و ماست باعث نفخ می‌شود؟

اگر با معده خالی مصرف شود یا خیار خیلی مانده باشد، ممکن است در برخی افراد نفخ ایجاد کند. افزودن نعناع و کمی زنجبیل می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند.

آیا این نوشیدنی برای کاهش وزن مناسب است؟

بله. این نوشیدنی کم‌کالری و سیرکننده است و در رژیم‌های لاغری به‌عنوان یک میان‌وعده عالی شناخته می‌شود.

آیا می‌توان به کودکان این نوشیدنی را داد؟

بله، البته باید مطمئن شوید که کودک به ماست یا خیار حساسیت ندارد و بدون نمک تهیه شود.

فرق دوغ خیار و نوشیدنی خیار و ماست چیست؟

دوغ خیار معمولاً با ماست رقیق‌شده همراه با سبزیجات خشک، گردو و کشمش تهیه می‌شود. نوشیدنی خیار و ماست می‌تواند ساده‌تر و سبک‌تر باشد، بیشتر شبیه اسموتی.