اگر اهل درست‌کردن انواع شیرینی، بستنی و دسر باشید، حتماً کلمه شیرعسلی برایتان آشناست. شیرعسلی هم به‌عنوان یک ماده اولیه برای قنادی شناخته می‌شود و هم می‌تواند به‌تنهایی یک صبحانه یا عصرانه خوشمزه باشد. این ترکیب جذاب، تاریخچه‌‌ای طولانی اما دستور پختی بسیار کوتاه و ساده دارد. با خواندن این مقاله می‌توانید سریع و بی‌دردسر شیرعسلی خانگی درست کنید و دیگر لازم نیست آن را از مغازه تهیه کنید. در ادامه با مجله نوشیدنی عالیس همراه باشید.

شیرعسلی چیست؟

بهتر است اول با این موضوع شروع کنیم که شیرعسلی، ترکیب شیر و عسل نیست! شیرعسل ماجرای جدایی دارد که می‌توانید هرآنچه در این مورد لازم دارید در مقاله خواص شیر عسل بخوانید.

شیرعسلی درواقع معادلی برای کلمه sweetened condensed milk یا شیر تغلیظ‌شده شیرین است. به دلیل شکل ظاهری کرمی رنگ و غلیظ، این ماده غذایی در فارسی با نام شیرعسلی معروف شده است و ربطی به عسل ندارد! البته که می‌توان از عسل به‌عنوان یکی از مواد اولیه هم استفاده کرد.

تغلیظ‌کردن یکی از روش‌های رایج در جهان برای نگهداری طولانی‌مدت شیر است. زمانی که شیر در اثر حرارت دیدن بیش از نیمی از آب خود را از دست بدهد، به ماده‌ای غلیظ و فشرده تبدیل می‌شود که می‌تواند بیش از یک هفته در یخچال یا برای سال‌ها در حالت کنسروی ماندگاری داشته باشد.

در برخی از کشورها شیر تغلیظ شده را بدون هیچ ماده شیرین‌کننده‌ای برای مصارف آشپزی و قنادی استفاده می‌کنند. اما بیشتر فرهنگ‌های غذایی در جهان شیرعسلی را به‌صورت طعم‌دار و شیرین می‌پذیرند و از آن استفاده می‌کنند.

تاریخچه شیرعسلی از فرانسه تا آمریکا

نگهداری و حمل شیر همیشه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بشر در طول تاریخ بوده است. فسادپذیری بالای شیر و نبود تجهیزات سرمایشی باعث می‌شد که دسترسی به شیر تازه فقط برای افرادی فراهم باشد که در نزدیکی مزرعه‌ها زندگی می‌کردند. فراهم نبودن شیر در موقعیت‌هایی مثل سفرهای دریایی طولانی‌مدت باعث می‌شد که هرسال کودکان زیادی جان خود را از دست بدهند. همین‌طور در جنگ‌های فرسایشی و درازمدت سربازان به دلیل نخوردن شیر دچار بیماری‌های مختلفی می‌شدند.

یکی از کسانی که برای اولین‌بار ایده شیر تغلیظ شده را مطرح کرد، قنادی فرانسوی به نام نیکولاس آپر بود. او در سال 1804 برای راه‌اندازی خط تولید شیرعسلی تلاش کرد، اما نتوانست ایده خود را گسترش دهد. 20 سال بعد در آمریکا، گیل بوردن شروع به کار در این زمینه کرد. او دو کارخانه برای تولید شیر تغلیظ شده راه انداخت که هر دو شکست خوردند. اما در نهایت در سال 1853 موفق شد فرمول تولید انبوه شیرعسلی را کشف کند.

کنسروهای تولیدشده در کارخانه‌های بوردن می‌توانستند تا سال‌ها خارج از یخچال نگهداری شوند. به همین دلیل دولت آمریکا در 1860 برای جیره غذایی سربازانش در جنگ‌های داخلی از کنسروهای شیرعسلی بوردن استفاده کرد. بعد از پایان جنگ و بازگشت سربازان به خانه، نام و آوازه شیر تغلیظ شده در کل آمریکا پخش شد.

در سال 1911 نستله بزرگ‌ترین خط تولید این محصول در جهان را به راه انداخت و با شروع جنگ جهانی اول استقبال از شیر تغلیظ شده جهانی شد. علاوه بر مصارف شخصی، از شیر تغلیظ شده در صنایع کیک، دسر و بستنی‌سازی استفاده‌های انبوهی می‌شود و این ترکیب ساده، به یکی از محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین محصولات غذایی تبدیل شده است.

طرز تهیه صبحانه شیر عسلی ساده

• شیر: نصف فنجان
• دانه چیا: 1 قاشق غذاخوری
• عسل: 1 قاشق غذاخوری
• توت‌فرنگی: درصورت تمایل برای تزیین

برای تهیه صبحانه شیر عسلی، ابتدا شیر را در فنجان بریزید و به آن دانه چیا و عسل آماده شده را اضافه کنید. برای تزیین آن می‌توانید از توت‌فرنگی استفاده کنید. نوشیدنی شما آماده سرو است.

چطور شیرعسلی خانگی درست کنیم؟

طرز تهیه شیرعسلی بسیار ساده است. شما برای آماده‌سازی مواد اولیه تنها به ۵ دقیقه و برای تهیه نهایی شیرعسلی به 30 دقیقه زمان نیاز خواهید داشت.

مواد لازم برای تهیه یک لیوان شیرعسلی:

• شیر: 2 لیوان
• شکر: 3/4 لیوان
• کره: 1 قاشق غذاخوری
• عصاره وانیل: 1 قاشق چای‌خوری (اختیاری)

در مرحله اول، شیر و شکر را با هم ترکیب کنید و روی شعله ملایم به‌طور مرتب تا ۳۰ دقیقه هم بزنید. دقت کنید که شعله باید در حدی باشد که شیر به دمای جوش نرسد. همچنین باید دائم هم بزنید تا شیر ته نگیرد. هم‌زدن را تا زمانی ادامه دهید که حجم مواد نصف شود و شیر در حدی غلیظ شود که وقتی قاشق را از آن بیرون می‌آورید، شره نکند. زمانی که شیر به غلظت مناسب برسد، رنگ آن مایل به زرد کم‌رنگ می‎شود.

در مرحله دوم و بعد از رسیدن به غلظت مناسب، نوبت اضافه‌کردن کره و در صورت تمایل عصاره وانیل است. وقتی کره را اضافه کردید بعد از آب شدن و حل شدن در باقی مواد، شعله را خاموش کنید. اجازه دهید تا شیرعسلی سرد شود.

مرحله سوم برای نگهداری شیرعسلی است. بعد از اینکه کاملاً سرد شد، آن را در یک ظرف شیشه‌ای بریزید و روی ظرف را با سلفون بپوشانید. شما می‌توانید شیرعسلی را تا یک هفته در یخچال و تا 3 ماه در فریزر نگهداری کنید.

ازآنجایی‌که طعم نهایی کاملاً به طعم شیری که انتخاب کردید بستگی دارد، می‌توانید متناسب با ذائقه خود بهترین شیر را انتخاب کنید. البته برای رسیدن به بهترین طعم، پیشنهاد می‌کنیم از شیر پرچرب عالیس استفاده کنید.

طرز تهیه شیرعسلی با شیر خشک

اگر وقت کمتری دارید می‌توانید به‌جای شیر تازه، از شیر خشک استفاده کنید. در این صورت تهیه شیرعسلی تنها ۵ دقیقه از شما وقت می‌برد.

مواد لازم برای تهیه یک لیوان شیرعسلی:

• شیر خشک: 1 لیوان
• شکر: 3/4 لیوان
• آب: 1/3 لیوان
• کره: 60 گرم

در مرحله اول، پودر شیر خشک، آب و شکر را با هم ترکیب کنید و برای 5 دقیقه روی حرارت ملایم هم بزنید.

در مرحله دوم و بعد از غلیظ شدن، کره را اضافه کنید تا در ترکیب کاملاً حل شود. سپس شیرعسلی را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید خنک شود.

استفاده از شیر خشک شاید ساده‌تر به نظر برسد، اما در این حالت شیرعسلی شما کاملاً کاراملایز و کش‌دار نمی‌شود. همچنین قیمت شیرعسلی برای شما بیشتر تمام می‌شود و طعم آن به شیرعسلی‌های آماده نزدیک‌تر می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم اگر عجله ندارید از شیر تازه استفاده کنید.

اگر تمایل دارید، با شیر و عسل نوشیدنی‌های متنوعی درست کنید، می‌توانید از انواع میوه‌‎های پرخاصیت استفاده کنید. یکی از رسپی‌های پرطرفدار شیر و عسل به صورت ترکیبی، طرز تهیه شیر انبه با عسل است که میزان غلظت و شیرینی این نوشیدنی به سلیقه هر فرد بستگی دارد.

با شیرعسلی چی درست کنم؟

همان‌طور که اشاره شد از شیرعسلی در تهیه بسیاری از دسرها، انواع پای، آب‌نبات‌های کاراملی، بستنی و پودینگ استفاده می‌شود. همچنین از شیرعسلی برای طعم‌دار کردن چای یا قهوه هم استفاده می‌شود. برای مثال به مقاله رسپی کیک شکلاتی نگاه کنید. می‌توانید برای درست‌کردن یک کیک دوطبقه با مغز کاراملی، از شیرعسلی میان دولایه کیک استفاده کنید. علاوه بر رسپی‌هایی که در آن‌ها از شیرعسلی استفاده می‌شود، می‌توانید متناسب با خلاقیت خود استفاده‌‎های دیگری برای این ترکیب خوشمزه پیدا کنید.

مثلاً با اضافه‌کردن زعفران طعم شیرعسلی به طعم بستنی شبیه می‌شود و قطعاً کودکانتان آن را بیشتر دوست خواهند داشت. اضافه‌کردن هل هم برای استفاده به‌عنوان یک دسر عصرگاهی پیشنهاد می‌شود. شما می‌توانید به‌جای شکر از عسل، شیره انگور، شیره خرما یا شیره انجیر استفاده کنید که هرکدام طعم خاص خود را دارند. اما قطعاً خواص و فایده‌های بیشتری نسبت به شکر خواهند داشت.

طرز تهیه شکلات صبحانه با شیرعسلی

یکی از پرطرفدارترین کاربردهای شیرعسلی در سرو صبحانه است. می‌توانید آن را روی نان تست بمالید و با چای میل کنید. اما اگر خودتان یا کودکانتان عاشق شکلات صبحانه هستند، می‌توانید در هنگام تهیه شیرعسلی با اضافه‌کردن شکلات مایع یا پودر کاکائو خیلی ساده و بدون دردسر شکلات صبحانه درست کنید. همچنین برای داشتن طعم بهتر، از وانیل هم حتماً هنگام اضافه‌کردن کره استفاده کنید. اگر در خانه فندق یا پسته دارید آن را خرد یا پودر کنید و در آخرین لحظات به شیرعسلی اضافه کنید. با این کار یک صبحانه خوشمزه و کاملاً مقوی خواهید داشت.

کلام آخر

شیرعسلی یکی از پرطرفدارترین ترکیب‌های شیرین جهان است. نه‌تنها می‌توان آن را به طور مستقل به‌عنوان یک صبحانه کامل حساب کرد، بلکه می‌توانید با خلاقیت خود به ترکیب‌های جدیدی برسید و یا در تهیه انواع شیرینی‌جات از آن استفاده کنید. میزان کلسیم و کالری بالای شیرعسلی آن را به یک میان وعده مفید برای کودکان و حتی بزرگسالان تبدیل کرده است.

سؤالات متداول:

شیرعسلی چیست؟

شیرعسلی همان شیر تغلیظ‌شده است. وقتی شیر در اثر حرارت ملایم بیش از نیمی از آب خود را از دست بدهد، حالتی غلیظ و کرم رنگ پیدا می‌کند که به آن شیرعسلی می‌گویند.

شیرعسلی چطور تهیه می‌شود؟

با حرارت دادن ترکیب شیر و شکر به مدت ۳۰ دقیقه و درنهایت اضافه‌کردن کره، شیرعسلی آماده می‌شود.

آیا می‌توان از شیرعسلی برای صبحانه استفاده کرد؟

بله. یکی از مهم‌ترین کاربردهای شیرعسلی به‌دلیل کالری و انرژی بالا استفاده در وعده صبحانه است. می‌توانید با خلاقیت خود و اضافه‌کردن موادی مثل کاکائو یا پودر فندق با آن شکلات صبحانه تهیه کنید.