قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟ این سوالی است که شاید در نگاه اول کمی عجیب به نظر برسد. زیرا قهوه اسپرسو و قهوه ترک در دان خود به یک صورت پودر نمی‌شوند، در نحوه فرآوری و دم‌آوری نیز شباهت خاصی به هم ندارند. پس طبعا محصولاتی که پدید می‌آیند، از یک جنس نیستند که بشود به بهتر بودن یکی شهادت داد.

زیرا کسی که قهوه اسپرسوخور حرفه‌ای باشد، احتمالا با قهوه ترک میانه خوبی نخواهد داشت. بالعکس این قضیه نیز صادق است. مگر در افرادی که خود را به همه گونه‌های قهوه عادت داده‌ باشند. درواقع اینکه قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟ مساله‌ای کاملا سلیقه‌ای است که نمی‌شود معیاری جدی برای آن سنجید، زیرا با توجه به ویژگی‌های قهوه اسپرسو و ترک، هرکسی از یکی از این دو بیشتر خوشش می‌آید. پس این بهتر بودن، امری نسبی است که فرد به فرد و بنا به ذائقه متفاوت خواهد بود.

تنها کاری که می‌شود کرد این است که فرق قهوه ترک و اسپرسو را در تمامی زمینه‌ها مرور کنیم. برای مثال، قدمت روش، میزان کافئین بین دو نوع قهوه، خاصیت‌ها، طعم، عطر و بو و خاستگاه دو قهوه رو با هم مقایسه کنیم. بعد از این مقایسه، شما می‌توانید بسته به ذائقه خودتان تصمیم بگیرید که کدام یکی از این دو قهوه برای نوشیدن بهتر است.

ضمنا برای بهتر بودن مقایسه، ابتدا به صورت جداگانه به معرفی قهوه اسپرسو و معرفی قهوه ترک خواهیم پرداخت. بعد از این آشنایی کلی، سراغ مقایسه اینکه قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟ خواهیم رفت. پس امیدوارم که تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

آشنایی با قهوه اسپرسو

اسپرسو یک مدل دم کردن قهوه است که اصالتش به کشور ایتالیا برمی‌گردد. این قهوه اولین بار در سال 1901 میلادی به وجود آمده است. محصول روش اسپرسو، یک قهوه غلیظ با رنگ مشکی تند است که در حجمی پایین سرو می‌شود.

دانه قهوه برای روش اسپرسو به صورت بسیار ریز آسیاب می‌شود. قهوه اسپرسو به دلیل کافئین بالای خود شهرت پیدا کرده است. کافئین بالایی که باعث می‌شود تا اگر نیاز به استراحت، رفع خستگی یا انرژی زیاد برای یک روز کاری سنگین دارید، قهوه اسپرسو را انتخاب کنید.

یکی از جالبی‌های اسپرسو این است که این قهوه صرفا به صورت تنها سرو نمی‌شود. بلکه می‌توانید از اسپرسو برای درست کردن انواع قهوه دیگر مانند موکا، کارامل ماکیاتو، آمریکانو، کن پانا و… نیز استفاده کنید. بنابراین قهوه اسپرسو یک قهوه پایه به­شمار می‌آید.

تهیه اسپرسو به این شکل است که باید پودر ریز آن را در قسمت مخصوص اسپرسوساز بریزید. سپس آب جوش بین 90 تا 100 درجه سانتی گراد را با فشار بالای حدود ۱۰۰۰کیلو پاسکال از میان دانه آسیاب شده عبور دهید تا عصاره‌ای غلیظ و خوش‌بو به شما بدهد. بنابراین می­توان گفت که اسپرسو از تمام قهوه‌های دیگر دارای چگالی بیشتری است.

ضمنا اگر دوست دارید در خانه یک فنجان قهوه اسپرسو درست کنید، می‌توانید مطلب پیشین ما تحت عنوان چگونه در خانه قهوه اسپرسو درست کنیم؟ را مطالعه کنید.

آشنایی با قهوه ترک

قهوه ترک برخلاف قهوه اسپرسو، تاریخچه‌ای طولانی دارد. محققان غذا و نوشیدنی، قدمت قهوه ترک را حداقل به سال 1500 مربوط می‌دانند. آنان معتقدند که مردم ترکیه در این سال شروع به تولید دم‌آوری قهوه با روش خودشان کرده‌اند؛ روشی که امروزه در کل دنیا به قهوه ترک معروف شده است و روشی محبوب و همگانی است. ترکیه این روش دم‌آوری را به بخشی از میراث فرهنگی کشور خود بدل و ثبت کرده است.

همان‌طور که برای درست کردن قهوه اسپرسو به اسپرسوساز نیاز دارید، قهوه ترک نیز نیاز به ابزار مخصوص خود دارد. این ابزار که جزوه (به انگلیسی: Cezve) یا در فارسی قهوه‌جوش نامیده می‌شود، نوعی شیرجوش کوچک دسته‌دار است. دانه‌های آسیاب شده مخصوص قهوه ترک را باید در جزوه بریزید و روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید و کف کند.

زمانی که قهوه حاضر شد، می‌توانید به دلخواه خودتان از شکر، هل یا دارچین برای طعم بهتر قهوه ترک استفاده نمایید. ضمنا یک شعله گاز ساده برای این دم‌آوری کافی است، اما برخی قهوه‌کارهای ترک، در حالت حرفه‌ای از شن داغ برای انتقال حرارت غیرمستقیم و طبعا دم‌‌آوری حرفه‌ای تر قهوه ترک استفاده می‌کنند.

این دم‌آوری در مجموع یکی از ساده‌ترین انواع دم‌آوری قهوه است، اما پیشتر در مطلبی جداگانه تمام فوت و فن‌های دم‌آوری قهوه ترک را برایتان آموزش داده‌ایم. بنابراین برای آشنایی بیشتر می‌توانید مطلب طرز تهیه قهوه ترک را مطالعه کنید.

در ادامه بیشتر به فرق قهوه ترک و اسپرسو خواهیم پرداخت.

فرق قهوه ترک و اسپرسو

شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که نه شیر، نه نوشابه و نوشیدنی‌های الکی، بلکه این قهوه است که بعد از آب آشامیدنی، محبوب‌ترین نوشیدنی در سراسر جهان به­شمار می‌آید. مردم دنیا سالانه به طور مجموع (میانگینی)، بیش از 400 میلیارد فنجان قهوه مصرف می‌کنند.

مهم‌ترین عواملی که مردم دنیا در نظرسنجی‌ها برای انتخاب نوشیدنی قهوه خود داشتند، محدود به دو چیز بوده است؛ یکی طعم و یکی کافئین قهوه.

بنابراین ما هم بایستی این دو عامل را عوامل اصلی قرار دهیم تا ببینیم که نهایتا فرق قهوه ترک و اسپرسو چیست؟ و قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟ با ما همراه باشید.

میزان کافئین قهوه ترک و اسپرسو

برای مقایسه کافئین بین قهوه ترک و اسپرسو، باید ببینیم که چه معیاری می‌توانیم بگذاریم؟ آیا باید هر قطره از قهوه ترک و اسپرسو را با هم مقایسه کنیم؟ یا هر فنجان قهوه ترک را با قهوه اسپرسو مقایسه کنیم؟ ضمن اینکه در هر دو صورت، مشکلاتی وجود دارد. در مقایسه قطرات با همدیگر، مساله تفاوت غلظت پیش می‌آید؛ چون غلظت اسپرسو به نظر کمی بیشتر است. اما در تفاوت فنجان‌ها با هم نیز مساله تفاوت حجم پیش می‌آید، زیرا هر فنجان قهوه ترک، معمولا کمی حجیم‌تر است.

ما معیار فنجان را انتخاب می‌کنیم. در این مقایسه، باید گفت که فنجان اسپرسو معمولا بین 30 تا 50 میلی‌گرم کافئین دارد. درعوض، فنجان قهوه ترک، حدود 65 میلی­گرم کافئین دارد. بنابراین از این نظر قهوه ترک برنده به نظر می‌رسد. یکی از دلایل این برتری این است که در دم‌آوری اسپرسو با سرعت بالا، دستگاه به دانه قهوه اجازه نمی‌دهد تا حداکثر کافئین خود را آزاد کند. درصورتی که دم‌آوری قهوه ترک باحوصله‌تر انجام شده و چنین امکانی را خواهد داد.

اما اگر حجم را نزدیک‌تر کنیم و یک شات دبل اسپرسو را با قهوه ترک مقایسه کنیم، کافئین اسپرسوی دبل تا حدود 150 میلی‌گرم بالا رفته و اسپرسو پیروز میدان خواهد شد.

طعم قهوه اسپرسو و ترک

مقایسه این یکی از مورد قبلی هم سخت‌تر به نظر می‌رسد، زیرا برداشت هر انسان از طعم خوب یا بد، سلیقه‌ای‌تر و احساسی‌تر است. به طور کل، قهوه ترک، قهوه‌ای تلخ اما ملایم است که ذرات معلق قهوه هم در درونش دارد و این ذرات زیر زبان شما حس می‌شوند، زیرا قهوه ترک فیلتر نمی‌شود. اما قهوه اسپرسو قهوه‌ای صاف و بدون ذرات معلق است، اما تلخی بیشتری دارد. البته همین تلخی بیشتر هم با وجود عمومی بودن، می‌تواند در صورت استفاده از قهوه عربیکا، به ترشی بیشتری بزند که بحثی مجزاست. زیرا تلخ‌ترین اسپرسو، قهوه‌ای است که با دان روبوستا درست شده باشد.

بیشتر بخوانید:  تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا

در ادامه مباحث خود دم‌آوری و اصل فرآیند اینکه قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟ را مرور خواهیم کرد.

آسیاب قهوه اسپرسو و ترک

تفاوت اول دم‌آوری بین این دو قهوه به آسیاب آنان مربوط می‌شود. قهوه ترک نیاز به آسیاب ریزتری دارد. و حالتی کاملا ماسه‌ای به خودش می‌گیرد. البته دان اسپرسو نیز ریز آسیاب می‌شود و مانند قهوه اسپرسو، شنی نیست. اما به ریزی قهوه ترک هم نخواهد بود.

رُست قهوه اسپرسو و ترک

قهوه اسپرسو و ترک در رست (برشته سازی) نیز متفاوت هستند. برای اینکه قهوه اسپرسو فوم خوبی به شما بدهد، باید آن را به صورت مدیوم رُست کنید، اما قهوه ترک، می‌تواند به صورت لایت هم رُست شود، زیرا دم‌آوری طولانی‌تری دارد.

دم‌آوری قهوه اسپرسو و ترک

در مبحث دم‌آوری، قهوه اسپرسو صد هیچ جلو خواهد بود، زیرا یک فنجان اسپرسو نهایتا بین ۲۰ تا ۳۰ ثانیه زمان می‌خواهد. اصلا شما بگویید یک دقیقه! درصورتی که آماده‌سازی قهوه ترک، حدود 7 تا 10 دقیقه از شما زمان خواهد گرفت.

کلام آخر

امیدواریم که این مطلب توانسته باشد تا حدی به شما کمک کند که تفاوت قهوه ترک و اسپرسو را دریافته باشید. به هر حال همان‌طور که در ابتدای مطلب هم عنوان کردیم، شما بایستی خودتان تشخیص دهید که به چه قهوه‌ای نیاز دارید، زیرا در صورت نشناختن قهوه‌ها، این دو قهوه بسیار شبیه به هم به نظر می‌آیند. اما با نوشیدن قهوه ترک‌های مختلف و اسپرسوهای متنوع، می‌توانید دریابید که بالاخره قهوه اسپرسو بهتر است یا ترک؟!

سوالات متداول

موکاپات شبیه به شیرجوش مناسب قهوه ترک است؛ آیا می‌شود با موکاپات قهوه ترک درست کرد؟

خیر. با وجود این تشابه ظاهری، برای درست کردن قهوه ترک حتما به جذوه (یا جاذوه یا جزوه) نیاز داریم. زیرا پودر قهوه ترک از بس لطیف است، با موکاپات عصاره نخواهد داد.

آیا با یک دان قهوه می‌شود هم اسپرسو درست کرد و هم قهوه ترک؟

بله. به شرط اینکه هنوز دان آسیاب نشده باشد. در این صورت بایستی قهوه را برای هرکدام از نوشیدنی‌ها به اندازه مناسب پودر کنید و آن‌ها را درست کنید.

قهوه اسپرسو و ترک را چگونه سرو کنیم؟

معمولا فنجانی 100 میلی‌لیتری برای هر دو کافی است. زیرا قهوه ترک با حجم حدودا 80 میلی‌لیتر در آن جا می‌شود و یک شات اسپرسو تک هم حدود 30 میلی‌لیتر است که دبلش و حتی تریپلش در این فنجان به راحتی جا می‌گیرد. بنابراین مشکل خاصی نیست. ضمنا در کنار قهوه اسپرسو معمولا کوکی شکلاتی یا یک تکه شکلات و بعضا یک شات آب سرد قرار داده می‌شود. اما شیرینی کنار قهوه ترک، معمولا یا راحت الحلقوم است و یا باقلوا. مساله‌ای که به سنت ترکیه برمی‌گردد. البته شما می‌توانید خلاقیت داشته باشید و به شکلی که دوست دارید، هرکدام از این نوشیدنی‌ها را سرو کنید. اما دقت داشته باشید که اولا این روش‌های سرو خیلی بی‌دلیل نیستند. و ثانیا اینکه برای رسمی بودن و شکیل بودن، بایستی همیشه یک مقداری از عرف رستوران و کافه‌ها را رعایت کرد.