زرشک علاوه بر این که در ظرف غذای ما ایرانی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد، توانسته به‌عنوان یک آبمیوه مفید راه خود را بین نوشیدنی‌های طبیعی و سالم باز کند. زرشک‌ها از درختچه به‌وجود می‌آیند. معمولاً پیشینه کاشت زرشک را متعلق به خراسان جنوبی می‌دانند. کمبود آب در حین کاشت زرشک می‌تواند بر عملکرد و مزه آن تأثیر بگذارد. درختچه زرشک به دلیل شکل و زیبایی‌اش حتی به‌عنوان یک گیاه تزیینی مورداستفاده قرار می‌‌‌گیرد. همچنین دانه زرشک به‌عنوان یک رنگ‌دهنده طبیعی. از آب زرشک برای افزودنی به مرباها و آبمیوه‌های دیگر هم استفاده می‌کنند. بااین‌حال سؤال اصلی در مورد زرشک این است که چرا آب زرشک گازدار می‌شود؟ مهم‌ترین دلیلی که باعث گازدار شدن آب زرشک می‌شود، فعالیت آنتی‌اکسیدانی است که پس از آبگیری زرشک به وجود می‌آید. اما دلایل دیگری هم وجود دارند که در ادامه این متن از مجله نوشیدنی عالیس به آن خواهیم پرداخت.

خواص آب زرشک چیست؟

رنگ قرمز زرشک گویای وجود خیلی از مواد مغذی و ویتامین‌هاست. فلاونوئید‌ها، بربرین‌ها، اسید کلروژئیک و اسید کافئیک از موادی هستند که در زرشک به حالت طبیعی وجود دارند. حتی از گیاه زرشک در طب سنتی هم استفاده‌های زیادی می‌شود. زرشک یکی از بهترین دانه یا میوه‌هایی است که از منابع مهم تأمین آنتی‌اکسیدان به‌شمار می‌رود. اگر علاقه‌مند به خواندن دقیق و کامل خاصیت‌های آب زرشک هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله آب زرشک و خواص آن را در بخش مجله نوشیدنی عالیس بخوانید.

فعالیت‌های آنتی اکسیدانی، ضد دیابتی، ضد سرطانی و ضدمیکروبی آب زرشک باعث شده تا با وجود مزه‌ای که احتمالاً نباید تا این اندازه طرفدار می‌داشت، مورد استقبال قرار بگیرد. خواص آب زرشک را اگر بخواهیم به‌صورت موردی نام ببریم، می‌توان گفت آب زرشک برای کبد، پوست، لاغری، تصفیه خون و آلزایمر مفید است.

چطور از گازدار شدن آب زرشک جلوگیری کنیم؟

آب انار و آب زرشک از آن دسته آبمیوه‌هایی هستند که پس از نگهداری خیلی زودتر از آن چه که فکر کنید، شروع به تولید گاز می‌کنند. آب انار را به طور معمول با آب زرشک ترکیب می‌کنند. اگر مایل به دانستن خاصیت‌های بی‌شمار آب انار هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله خواص آب انار را بخوانید.

همان‌طور که در ابتدای متن اشاره کردیم فعالیت آنتی‌اکسیدانی که پس از آبگیری زرشک به‌وجود می‌آید، می‌تواند باعث گازدار شدن آب زرشک شود. البته گازهای طبیعی هم می‌توانند تا حدودی آسیب‌زا باشند اما نه به اندازه گازی که در نوشیدنی‌های گازدار وجود دارد. حتی در بین پودرهای میوه‌ای، پودر آب زرشک هم تولید شده است. البته در پودرهای میوه‌های برای گازدار کردن نوشیدنی همیشه مقداری مواد جوشان اضافه می‌کنند. حتی در بین قرص جوشان‌های طعمی، قرص جوشان زرشک برای آن‌ها که این میوه ترش‌وشیرین را دوست دارند گزینه ایده‌آلی است.

دلیل دیگر این است که وقتی آب زرشک شما طبیعی است فقط با اضافه‌کردن افزودنی می‌توانید جلوی تولید گازهای آن را بگیرید. وقتی افزودنی نداشته باشید و حتی نخواهید که آن را غیرطبیعی کنید، باید مقداری از در ظرفی را که در آن آب زرشک نگهداری می‌شود، باز کنید تا گازهای تولیدشده در آن بتوانند فرصتی برای خارج‌شدن پیدا کنند.

چطور آب زرشک خانگی بگیریم؟

اگر می‌توانید این نوشیدنی را فصلی بنوشید پس باید تا آمدن پاییز صبر کنید که بتوانید از زرشک‌های تازه آب بگیرید. راه‌حل دیگر این است که می‌توانید زرشک‌های تازه پاییزی را در فریزر نگهداری کنید و هر زمان به‌اندازه‌ای که می‌خواهید آب زرشک خانگی بنوشید، از آن‌ها استفاده کنید. معمولاً هنگام تهیه آب زرشک خانگی می‌توان غلظت آن را تعیین کرد. اگر دوست دارید آب زرشک غلیظ بخورید باید به‌ازای هر ۲۵۰ گرم زرشک یک پیمانه آب اضافه کنید. اگر طعم آب زرشک را با آب بیشتری دوست دارید، این پیمانه را به 6 عدد تغییر دهید. با یک مخلوط‌کن هم می‌توانید آب زرشک را بگیرید. معمولاً روش تهیه آب زرشک با مخلوط‌کن ساده‌ترین راه‌حل پیش روست. چرا که بعد از آبگیری و مخلوط می‌توان تفاله‌های خشک آن را جدا کرد و یک آبمیوه طبیعی که حاصل دست خودتان باشد را نوش جان کنید. اگر می‌خواهید برای آب زرشک گرفتن دست‌به‌کار شوید و به جزئیات بیشتری نیاز دارید، توصیه می‌کنیم مقاله چگونه آب زرشک بگیریم؟ را بخوانید.

در حین آبگیری زرشک چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟

در حین آبگیری میوه‌های زرشک باید مطمئن باشید که میوه‌ها نارس نیستند. نارسی میوه‌ها طعم بدی در آبمیوه نهایی ایجاد می‌کند که با هیچ راه‌حلی قابل برطرف‌کردن نیست. رنگ آب زرشک هم تحت‌تأثیر همین نکته تغییر پیدا می‌کند. گاهی همان‌قدر که کیفیت و مزه دانه زرشک اهمیت دارد، تمیزی و شست‌وشوی آن هم مهم است. زرشک‌ها بایستی دانه به دانه شسته شوند؛ بدون هیچ خس و خاشاکی و بدون هیچ برگی. طعم نهایی آب زرشک تحت‌تأثیر چیزی است که با دانه‌های زرشک مخلوط می‌شود. حجم آب زرشکی که قرار است تهیه شود، شیوه‌های شست‌وشوی دانه‌های زرشک را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. میوه‌های زرشک توسط چرخ‌های دستگاه خرد می‌شوند تا آب داخل میوه‌ها را بتوان جدا کرد.

در سال‌های اخیر هم‌زمان با پرطرفدارتر شدن میوه زرشک تکنولوژی‌های متفاوتی برای آبگیری زرشک طراحی شده است. روش پرسی یکی دیگر از روش‌های تهیه آب زرشک است. در هنگام پرس، تفاله‌های باقی‌مانده در انتها وارد حفره‌های کوچکی می‌شود.

شفافیت آب زرشک تحت‌تأثیر روش‌هایی که آبگیری زرشک می‌شود، متغیر است و شکل‌های متفاوتی همراه با هر روش دیده شده است. به همین خاطر از آنزیم‌ها بعد از آبگیری استفاده می‌کنند تا آب زرشک را تا جایی که امکان دارد، شفاف‌تر کنند. البته این اتفاق مخصوص تولیدات حجم بالا و صنعتی آب زرشک است.

چرا آب زرشک تلخ می‌شود؟

معمولاً برای تهیه آب زرشک از انواع زرشک‌های سیاه، صورتی یا ارغوانی استفاده می‌کنند. هرکدام از این زرشک‌ها خواص فوق‌العاده‌ای دارند. اگر بخواهید یک آب زرشک بسیار مقوی و کامل داشته باشید می‌توانید ترکیبی از همه این زرشک‌ها را با هم بجوشانید و استفاده کنید. نکته مهمی که باید هنگام جوشاندن آب زرشک به آن توجه کنید، زمان جوشاندن است. در زمان آب‌گیری زرشک، اجازه ندهید زیاد بجوشید، زیرا این کار دو تأثیر مهم روی آب زرشک خواهد داشت:

1. خواص اصلی زرشک را از بین می‌برد.
2. باعث تلخ شدن زرشک می‌شود.

چرا آب زرشک کپک می زند؟

ماندگاری آب زرشک طبیعی به‌خاطرنداشتن نگه‌دارنده، بسیار کوتاه است. اگر آب زرشک را نجوشانید و نگه دارید، می‌توان آن را تا یک هفته در یخچال نگه‌داری کرد. بعد از یک هفته آب زرشک به‌مرورزمان شروع به گاز‌دار شدن و کپک زدن می‌کند. اگر می‌خواهید آب زرشک تازه و مقوی مصرف کنید، بهتر است به‌صورت تازه و در نهایت به‌اندازه مصرف یک هفته آب زرشک درست کنید. بااین‌حال اگر زمان مصرف شما بیش از یک هفته است، چاره‌ای جز جوشاندن آن نیست. در این شرایط هم لازم است مراقبت میزان جوشاندن آب زرشک باشید تا تلخ نشود.

کلام آخر

تمام چیزی که می‌تواند بر گازدار شدن آب زرشک تأثیر داشته باشد، به شیوه نگهداری شما بعد از آبگیری بستگی دارد. معمولاً این‌طور توصیه شده است که اگر می‌خواهید جلوی گازدار شدن یا زود خراب‌شدن آب زرشک را بگیرید بهتر است که قبل از گذاشتن آن در یخچال، آن را در ظرفی به نقطه جوش برسانید و بعد داخل بطری برای نگهداری بریزید.

البته اگر هدف شما از آب زرشک بیشتر به‌خاطر خواص آن است توصیه می‌کنیم که این کار را انجام ندهید. چرا که با حرارت دادن و به نقطه جوش رساندن آب زرشک، آن‌همه خواص آن را از بین می‌برید. حتی اگر در حرارت دادن زیاده‌روی کنید عملاً با دست خودتان آب زرشک تلخی را آماده کرده‌اید. بهترین آب زرشک طبیعی، آبمیوه‌ای است که به روش درست و با تمیزی بسیار تهیه شده و میوه آن کاملاً سالم و تازه باشد. فراموش نکنید که آبمیوه‌های طبیعی را باید به‌محض آبگیری نوش جان کنید تا بتوانید بهترین مزه ممکن از آن‌ها را بچشید.

سؤالات متداول:

چرا آب زرشک گازدار می‌شود؟

زرشک سرشار از آنتی‌اکسیدان است. بعد از این‌که آب زرشک گرفته می‌شود، فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی آن باعث تولید گاز می‌شوند. اگر ظرفی که در آن نگهداری می‌شود کاملاً دربسته باشد، اجازه خارج‌شدن هیچ گازی را نمی‌دهد. همچنین مدت‌زمان نگهداری می‌تواند تأثیرگذار باشد.

آیا آب زرشک برای سلامتی مفید است؟

زرشک چه به‌صورت دانه مصرف شود و چه به‌صورت خشک، سرشار از مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان است.

 آب زرشک را می‌توان در خانه هم تهیه کرد؟

بله، با استفاده از مخلوط‌کن می‌توانید از دانه‌های زرشک آب‌گیری کنید. البته شست‌وشوی مناسب قبل از مخلوط‌کردن میوه زرشک تأثیر بسیار زیادی بر مزه نهایی زرشک دارد. همچنین بسته به این که دوست داشته باشید چقدر غلیظ یا رقیق باشد می‌‌توانید از آب در حجم‌های مشخصی که در متن گفته شده، استفاده کنید.