آب لیموترش از قدیمی‌ترین چاشنی‌های ایرانی است و برای هزاران سال است که در فرهنگ غنی آشپزی ایرانی کاربرد دارد. بسیاری از بانوان ایرانی در فصل فراوانی لیموترش مقادیر زیادی از آن را خریداری کرده و آب‌لیمو کافی برای مصرف یک سال، تهیه می‌کنند. لیمو در کنار کاربردش برای خوشمزه‌تر کردن غذاها، خواص و فواید بسیاری نیز برای سلامتی ما به همراه دارد.

لیموترش با تمام ویژگی‌های مثبتی که دارد، یک عیب بزرگ نیز دارد. تلخ شدن لیمو را شاید بتوان بزرگ‌ترین عیب‌ونقص این خوراکی بی‌نظیر دانست. با تلخ شدن آب لیموترش، این چاشنی عملاً غیرقابل‌استفاده می‌شود و باید آن را دور ریخت. در این مطلب از بلاگ عالیس می‌خواهیم نگاهی به علت تلخ شدن آب لیموترش داشته باشیم و راهکار جلوگیری از تلخ شدن آب لیموترش را به شما آموزش دهیم.

علت تلخی آب لیموترش چیست؟

اگر بخواهیم خیلی ساده به این سؤال پاسخ دهیم، باید چنین بگوییم که علت تلخ شدن لیمو یا سایر مرکبات، برخی از ترکیبات شیمیایی موجود در آن‌ها است. حال اگر آب و عصاره مرکبات را نیز استخراج کنیم، ممکن است ترکیبات مذکور به آن منتقل شده و در نهایت دچار تلخ شدن آن شوند. برخی از متخصصان از این ترکیبات، با عنوان روغن‌های اسانسی یاد می‌کنند که البته بیشتر در پوست لیمو وجود دارد.

البته باید بدانید که این مواد می‌توانند خواصی را به لیموترش اضافه کنند. مقاله خواص و مضرات آب لیموترش اطلاعات دقیقی در اختیار شما قرار خواهد داد.

اگر بخواهیم تخصصی‌تر به این سؤال پاسخ دهیم، باید دو ترکیب شیمیایی زیر را به‌عنوان علت تلخ شدن آب لیموترش و دیگر مرکبات عنوان کنیم:

نارینگین (Naringin)

نارینجین، نارینگین یا نارینگنین یکی از مهم‌ترین مشتقات دی‌ساکارید‌ به شمار می‌رود. به‌طورکلی این ترکیب را می‌توان در بسیاری از مرکبات پیدا کرد، اما میزان آن در لیموترش و گریپ‌فروت بسیار بیشتر است. این ماده نه‌تنها می‌تواند موجب تلخ شدن آب لیموترش شود، بلکه فواید بسیاری از جمله خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و ترمیم‌کنندگی برای پوست به همراه دارد.

لیمونین (Limonin)

مهم‌تر از مورد قبل، آثار تلخ کنندگی لیمونین بسیار بیشتر است. لیمونین را می‌توان از جمله مشتقات آگلیکون‌ها در نظر گرفت. این ماده را بیشتر از هر جای دیگر می‌توان در پوست لیمو پیدا کرد. در حقیقت رایحه خوش پوست لیمو را باید مدیون وجود همین ترکیب شیمیایی باشیم. زمانی که پوست لیمو موقع آب‌گیری آن فشرده شود، لیمونین نیز با آب‌لیمو ترکیب خواهد شد و می‌تواند به‌مرورزمان، منجر به تلخی این چاشنی شود.

چطور تلخی آب لیموترش را از بین ببریم؟

حال که می‌دانیم دلیل اصلی تلخ شدن آب لیموترش چیست، بد نیست اکنون نیز بدانیم که چطور باید از این تلخی جلوگیری کرد یا آن را از بین برد. بهترین راهکار برای جلوگیری از تلخ شدن آب لیموترش به‌مرورزمان آن است که در زمان آب‌گیری، تا جای ممکن به پوست آن فشار وارد نکنیم. وقتی به پوست لیمو فشار وارد نشود، ترکیبات تلخ کننده آن مانند لیمونین، وارد عصاره نخواهند شد. برای یادگیری روش اصولی آبگیری آبلیمو، می‌توانید سری به مقاله طرز تهیه آب لیمو در بلاگ عالیس بزنید.

البته باید بدانید که باتوجه‌به روش‌های آب‌گیری لیموترش، این روش عملاً ممکن نیست و این چاشنی درهرصورت بعد از مدتی تلخ خواهد شد. برای رفع تلخی آب لیموترش می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

قراردادن آب لیموترش در فریزر

این روش که با نام پرس سرد نیز معروف است، می‌تواند یک راهکار بسیار مناسب برای خلاصی از مزه تلخ لیمو باشد. در این روش باید آب‌لیمو را به مدت یک ساعت در فریزر قرار دهید. سپس آن را از فریزر خارج کنید و اجازه دهید دوباره آب شود؛ در نهایت آن را صاف کرده و دوباره نوش‌ جان کنید.

جوشاندن آب لیموترش

در این روش باید آب‌لیموی تلخ شده در قابلمه‌ای مناسب ریخته و روی حرارت متوسط قرار دهید. سپس باید اجازه دهید که آب‌لیمو بجوشد، آب آن تبخیر شود و به غلظت موردنظر شما برسد. در نهایت می‌توانید آن را صاف کرده و دوباره در شیشه‌های مخصوص نگهداری بریزید.

جداسازی آب لیموترش

این روش را می‌توان از جمله روش‌های دشوار برای جلوگیری از تلخی آب لیموترش دانست، همچنین باید بدانید که این روش ممکن است همیشه کارساز نباشد. در این روش، شما باید لیموترش‌ها را جدا کرده و در دو مرحله آب‌گیری نمایید. در مرحله اول نیمی از آن‌ها را با دستگاه مخصوص آب می‌گیرید، صاف می‌کنید و در ظرف مناسب می‌ریزید. در مرحله دوم نیز باقی لیموهای باقی‌مانده را به‌صورت دستی آب گرفته و روی آب‌لیمو قبلی می‌ریزید.

اضافه‌کردن هویج به آب لیموترش

از دیگر روش‌های سنتی برای پیشگیری از تلخی آب لیموترش، باید به اضافه‌کردن هویج اشاره کنیم. گفته می‌شود که باید به‌ازای هر 15 کیلوگرم از آب‌لیمو، 4 تا 5 عدد هویج پوست‌کنده به آن اضافه کرد. هویج‌ها باید حدود 24 ساعت در آب‌لیمو بمانند و بعد از آن باید آب‌لیمو را صاف کرد و در شیشه ریخت. همچنین استفاده از نمک نیز توصیه می‌شود.

استفاده از نمک در آب لیموترش

از جمله روش‌های سنتی برای جلوگیری از تلخی آب لیموترش، می‌توان به اضافه‌کردن نمک به آن اشاره کرد. در این روش باید بسته به‌ازای هر مقدار از آبلیمو (مثلاً هر 1 لیتر)، حدود یک قاشق غذاخوری نمک به آن اضافه کنید. بعد از آن باید آب‌لیمو را هم زده، صاف کنید و در شیشه نگهداری کنید.

استفاده از شکر در آب لیموترش

اگر می‌خواهید از آب‌لیموی خود برای تهیه شربت یا نوشیدنی‌های دیگر استفاده کنید، کافی است که مقداری شکر به آن اضافه کنید. شکر می‌تواند مزه تلخ و ترش لیمو را متعادل کرده و آن را به یک نوشیدنی بسیار خوشمزه تبدیل کند. همچنین می‌توانید از مقداری نوشابه نیز در آب‌لیمو استفاده کنید تا طعم آن بهبود پیدا کند.

آیا استفاده از آب لیموترش تلخ ضرر دارد؟

در نهایت، این موضوع ممکن است سؤال بسیاری از شما باشد. خیلی‌ها نگران آن هستند که آیا استفاده از آبلیمو تلخ ایرادی دارد و باید آن را دور ریخت، یا اینکه می‌توان با روش‌های رفع تلخی دوباره آن را مصرف کرد؟ در پاسخ به این سؤال خیلی ساده باید چنین بگوییم که به‌طورکلی خوردن آب لیموترش تلخ شده هیچ ایراد خاصی برای سلامتی به همراه ندارد.

برخی از متخصصان بر این باور هستند که نوشیدن آبلیمو تلخ می‌تواند خواصی مانند کاهش وزن به همراه داشته باشد. باید بدانید که تحقیقات کافی در این زمینه وجود ندارد و به همین دلیل بهتر است که از استفاده از آب‌لیمو تلخ خودداری کرد. افرادی که معده و دستگاه گوارش ضعیف دارند نیز ممکن است با استفاده از این چاشنی، دچار مشکلات مختلف شوند.

کلام آخر

در این مطلب از مجله عالیس برای شما از دلیل تلخ شدن آب لیموترش صحبت کردیم. دیدیم که وجود ترکیباتی مانند نارینگین یا لیمونین در پوست این میوه، می‌تواند منجر به تلخ شدن آن به‌مرورزمان شود. همچنین در نهایت از روش‌های جلوگیری از تلخ شدن آب لیموترش نیز برای شما صحبت کردیم. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد. شما چه راهکار دیگری را برای رفع تلخی آب لیموترش می‌شناسید؟ تجربیات خود را در این زمینه با ما نیز به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول

آب لیموترش خانگی بهتر است یا آب لیموترش صنعتی؟

به‌طورکلی بهتر است که آبلیمو خانگی تهیه کرده و آن را خیلی زود مصرف کنید. اما استفاده از آبلیموهای صنعتی باکیفیت و معتبر نیز ایرادی ندارد.

بهترین روش نگهداری از آب لیموترش چیست؟

بهتر است که آبلیمو را در ظروف دربسته شیشه‌ای، در جای خنک و همچنین به دور از نور خورشید نگهداری کنیم تا کیفیت آن‌ها به بهترین شکل حفظ شود.

آیا حتماً باید آب لیموترش را صاف کرد؟

بله. توصیه متخصصان آن است که قبل از نگهداری آب لیموترش در شیشه، آن را صاف کنیم. تفاله‌ها یا همان پالپ‌های موجود در آبلیمو می‌تواند باعث خراب‌شدن آن شود.