تابستان که از راه می‌رسد، عطر گوجه‌های تازه‌ محلی در بازار می‌پیچد و هر کسی را وسوسه می‌کند که دست به کار شود و برای زمستان، رب گوجه‌ خانگی کنار بگذارد. رب گوجه فرنگی، فقط یک چاشنی ساده نیست؛ عصاره‌ی آفتاب تابستان است که در تمام طول سال، عطر و طعم غذاهایمان را دگرگون می‌کند.

این مقاله، راهنمای جامع و گام به گام شما برای تهیه‌ یک رب گوجه فرنگی خانگی، خوش‌رنگ، خوش‌طعم و باکیفیت است. با ما همراه باشید تا فوت‌وفن‌های این کار را یاد بگیرید و از رب گوجه‌ی دستپخت خودتان در انواع غذاها لذت ببرید.

آشنایی با خواص گوجه را در مطلب تأثیر نوشیدن آب گوجه‌فرنگی بر کاهش فشارخون از دست ندهید!

چرا رب گوجه فرنگی خانگی؟

شاید بپرسید چرا باید این همه زحمت بکشم و رب گوجه را خودم درست کنم؟ مگر رب گوجه‌ی کارخانه‌ای چه ایرادی دارد؟

• طعم و عطر بی‌نظیر: رب گوجه خانگی، به دلیل استفاده از گوجه‌های تازه‌ی محلی و پخت طولانی و ملایم، طعم و عطری به مراتب قوی‌تر و دلچسب‌تر از رب‌های صنعتی دارد.
• کیفیت و سلامت: وقتی خودتان رب گوجه درست می‌کنید، از کیفیت مواد اولیه و بهداشت آن مطمئن هستید. خبری از مواد نگهدارنده، رنگ‌های مصنوعی و طعم‌دهنده‌های غیرطبیعی نیست.
• صرفه‌ اقتصادی: درست کردن رب گوجه در فصل گوجه، از نظر اقتصادی هم به‌صرفه‌تر است.
• لذت آشپزی: تهیه‌ی رب گوجه فرنگی، یک فرآیند لذت‌بخش و آرامش‌بخش است که شما را به سنت‌های آشپزی ایرانی پیوند می‌دهد.

نوشیدنی تابستانی محبوب: طرز تهیه آب گوجه فرنگی

تاریخچه‌ای کوتاه از رب گوجه

می دانستید گوجه فرنگی، بومی آمریکای جنوبی است و تا قرن شانزدهم میلادی، در اروپا و آسیا شناخته‌شده نبود؟ اما پس از ورود به اروپا، به سرعت به یکی از محبوب‌ترین صیفی‌جات تبدیل شد و جای خود را در آشپزی کشورهای مختلف باز کرد.

ایتالیایی‌ها، از اولین کسانی بودند که به فکر فرآوری گوجه فرنگی و تهیه‌ رب از آن افتادند. آن‌ها گوجه فرنگی را می‌پختند، از صافی رد می‌کردند و سپس آن را زیر نور آفتاب خشک می‌کردند تا به شکل رب درآید. این روش، به آن‌ها کمک می‌کرد تا بتوانند از طعم گوجه فرنگی در تمام طول سال بهره‌مند شوند.

در ایران نیز، رب گوجه فرنگی از دیرباز به روش‌های سنتی تهیه می‌شده است. در بسیاری از مناطق روستایی، هنوز هم زنان خانه‌دار، در فصل تابستان، گوجه‌های تازه‌ محلی را به رب تبدیل می‌کنند و برای مصرف یک سال خود ذخیره می‌کنند.

طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی: قدم به قدم

مواد لازم:

گوجه فرنگی رسیده و گوشتی	5 کیلوگرم (می‌توانید مقدار را کم یا زیاد کنید)
نمک	1 قاشق غذاخوری (اختیاری)
روغن	2 قاشق غذاخوری (اختیاری، برای جلوگیری از کپک زدن)

پیشنهاد مطلب: فواید آب سبزیجات برای پوست

مراحل تهیه:

انتخاب گوجه‌فرنگی مناسب

مهم‌ترین نکته در تهیه‌ رب گوجه‌ی خوب، انتخاب گوجه‌های مناسب است. گوجه‌هایی را انتخاب کنید که کاملاً رسیده، قرمز، گوشتی و آبدار باشند. گوجه‌های کال، سبز، لک‌دار یا ترک‌خورده، برای تهیه‌ی رب مناسب نیستند.

شستشو و آماده‌سازی گوجه‌فرنگی

گوجه‌ها را به خوبی بشویید و قسمت کلاهک آن‌ها را جدا کنید. اگر گوجه‌ها خیلی بزرگ هستند، می‌توانید آن‌ها را به چند قسمت تقسیم کنید.

پوره کردن گوجه‌فرنگی

برای پوره کردن گوجه‌ها، می‌توانید از یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:

• مخلوط‌کن/غذاساز: سریع‌ترین روش، استفاده از مخلوط‌کن یا غذاساز است. گوجه‌ها را در چند مرحله داخل دستگاه بریزید و پوره کنید.
• چرخ گوشت: اگر مخلوط‌کن ندارید، می‌توانید از چرخ گوشت استفاده کنید.
• رنده (روش سنتی): می‌توانید گوجه‌ها را با رنده‌ی درشت، رنده کنید. این روش زمان‌بر است.
• روش سنتی (با دست): گوجه‌ها را در قابلمه ریخته و با گوشت‌کوب دستی له کنید.

صاف کردن پوره‌ی گوجه‌فرنگی

پوره‌ گوجه فرنگی را از یک صافی ریز عبور دهید تا پوست و تخم‌های گوجه جدا شوند. این کار باعث می‌شود رب گوجه‌ شما یکدست و لطیف شود.

جوشاندن پوره‌ی گوجه‌فرنگی

پوره‌ گوجه‌ صاف‌شده را در یک قابلمه بزرگ بریزید و روی حرارت زیاد قرار دهید تا به جوش آید.

• نکته: قابلمه‌ی بزرگ انتخاب کنید، چون حجم پوره در ابتدا زیاد است.

کاهش حرارت و تغلیظ رب گوجه‌فرنگی

وقتی پوره‌ گوجه به جوش آمد، حرارت را کم کنید و اجازه دهید به آرامی بجوشد و آب اضافی آن تبخیر شود. در طول پخت، مرتب رب گوجه را هم بزنید تا ته نگیرد.

• نکته: می‌توانید در این مرحله، 1 قاشق غذاخوری نمک (به ازای هر 5 کیلوگرم گوجه) به رب اضافه کنید. (اختیاری)

بررسی غلظت رب گوجه‌فرنگی

برای اینکه بفهمید رب گوجه به غلظت کافی رسیده یا نه، یک قاشق از آن را روی یک بشقاب بریزید. اگر رب به سرعت پخش نشد، یعنی به غلظت مناسب رسیده است.

افزودن روغن (اختیاری)

در دقایق پایانی پخت، می‌توانید 1 تا 2 قاشق غذاخوری روغن به رب اضافه کنید. (اختیاری)

خنک کردن و بسته‌بندی

وقتی رب گوجه به غلظت دلخواه رسید، حرارت را خاموش کنید و اجازه دهید کاملاً خنک شود. سپس، رب را در ظروف شیشه‌ای تمیز و خشک بریزید و درب آن‌ها را محکم ببندید.

بخوانید: طرز تهیه آبمیوه بهاری

نکات کلیدی و فوت و فن‌های تهیه رب گوجه

برای اینکه رب گوجه‌ی شما طعم و رنگ بهتری داشته باشد و مدت زمان بیشتری هم سالم بماند، به این نکات کلیدی توجه کنید:

• گوجه فرنگی، نقش اول: سعی کنید از گوجه‌فرنگی‌های محلی و ارگانیک استفاده کنید. این گوجه‌ها عطر و طعم قوی‌تری دارند و رب خوش‌رنگ‌تری به شما می‌دهند.
• قابلمه، مسی یا استیل: اگر قابلمه مسی در دسترس دارید، که چه بهتر! مس حرارت را به طور یکنواخت پخش می‌کند و از ته‌گرفتن رب جلوگیری می‌کند. قابلمه استیل ضد زنگ و ضخیم هم گزینه‌ی مناسبی است.
• شعله‌ی ملایم، صبر زیاد: رب گوجه فرنگی با حوصله و حرارت ملایم خوش‌رنگ و لعاب‌دار می‌شود. حرارت زیاد، رب را می‌سوزاند و طعم آن را تلخ می‌کند.
• هم زدن، راز یکدستی: هم زدن مداوم رب، مخصوصاً در ساعات پایانی پخت، بسیار مهم است. این کار از ته‌گرفتن رب جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود رب شما یکدست و خوش‌رنگ شود.
• ترفند ضد کپک: برای اینکه خیالتان از بابت کپک نزدن رب راحت باشد، چند راه دارید: اول اینکه حتماً رب را در ظرف شیشه‌ای کاملاً تمیز و خشک بریزید. دوم اینکه ظرف رب را در یخچال نگهداری کنید. و سوم اینکه می‌توانید یک لایه‌ی نازک روغن (زیتون یا مایع) روی رب بریزید تا مانع از رسیدن هوا به رب شود.
• غلظت به دلخواه شما: غلظت نهایی رب، به سلیقه شما بستگی دارد.
• راز خوشرنگ شدن برای داشتن رب گوجه خوشرنگ، میتوانید از همان ابتدای پخت، یک تکه چدن داخل قابلمه بیندازید.
• جلوگیری از سررفتن برای جلوگیری از سر رفتن رب، یک قاشق چوبی را به صورت افقی روی لبه قابلمه قرار دهید.

رب گوجه فرنگی در آشپزی ملل

رب گوجه فرنگی، فقط مخصوص آشپزی ایرانی نیست! این چاشنی خوشمزه، در سراسر جهان طرفدار دارد:

• آشپزی ایتالیایی: رب گوجه فرنگی (passata یا tomato paste)، یکی از پایه‌های اصلی سس‌های پاستا، پیتزا و لازانیا است. رسپی غذاهای ایتالیایی و نقش رب گوجه در آنها را از دست ندهید.
• آشپزی ترکی: در ترکیه، رب گوجه فرنگی (salça) در انواع خوراک‌ها، سوپ‌ها و حتی به عنوان صبحانه (همراه با نان و پنیر) استفاده می‌شود.
• آشپزی یونانی: در یونان، از رب گوجه فرنگی در تهیه‌ موساکا (moussaka)، پاستیتسیو (pastitsio) و بسیاری از غذاهای دیگر استفاده می‌شود.
• آشپزی آمریکایی: رب گوجه فرنگی، یکی از مواد اصلی در تهیه‌ سس کچاپ، سس باربیکیو و انواع سس‌های پاستا و پیتزا است.
• آشپزی مکزیکی: رب گوجه فرنگی در تهیه بسیاری از سس‌های تند و تیز مکزیکی کاربرد دارد.

از دست ندهید: نوشیدنی های تقویت کننده سیستم ایمنی

کلام آخر

تهیه‌ رب گوجه فرنگی خانگی، تجربه‌ای لذت‌بخش و راهی برای داشتن یک چاشنی سالم و خوشمزه در تمام طول سال است. با این دستور پخت و نکاتی که گفته شد، می‌توانید به راحتی یک رب گوجه‌ی عالی درست کنید.

حالا نوبت شماست! آیا تا به حال رب گوجه فرنگی خانگی درست کرده‌اید؟ تجربه‌ها و فوت و فن‌های خودتان را با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید!

سوالات متداول

چه نوع گوجه‌ای برای رب گوجه فرنگی مناسب‌تر است؟

گوجه‌های رسیده، گوشتی، آبدار و محلی که طعم و رنگ بهتری دارند، بهترین گزینه هستند. گوجه‌های گلخانه‌ای معمولاً طعم و رنگ کمتری دارند.

چرا رب گوجه فرنگی من کپک می‌زند؟

مهم‌ترین دلیل کپک زدن رب گوجه، وجود رطوبت و آلودگی است. برای جلوگیری از کپک زدن:

• از ظروف شیشه‌ای کاملاً تمیز و خشک استفاده کنید.
• رب گوجه را کاملاً خنک کنید و سپس در ظرف بریزید.
• رب گوجه را در یخچال نگهداری کنید.
• می‌توانید یک لایه نازک روغن روی رب بریزید.

رب گوجه فرنگی خانگی را تا چه مدت می‌توان نگهداری کرد؟

اگر رب گوجه را به درستی تهیه و نگهداری کنید (در ظرف دربسته، در یخچال)، می‌توانید آن را تا حدود یک سال نگهداری کنید.