فرآورده‌های لبنی متنوعی از شیر درست می‌شود و هر کدام از آنها فوایدی برای بدن دارند. شیر منبع غنی از پروتئین است و برای سلامت عضلات و استخوان‌ها ضروری است.

برای آشنایی بهتر با انواع فرآورده‌های شیر بهتر است ترکیبات شیر را بهتر بشناسیم. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع پروتئین و سرم شیر بیشتر آشنا کنیم. اگر می‌خواهید بدانید که سرم شیر را چگونه درست می‌کنند، در این مقاله ما را همراهی کنید.

ترکیبات شیر

88 درصد شیر را آب تشکیل داده است و تنها 12 درصد آن ماده خشک است. بیشترین کربوهیدرات موجود در شیر، از لاکتوز است. لاکتوز نوعی قند پیچیده است که مقدار کمی طعم شیرینی در شیر به‌وجود آورده و کالری کمی دارد.

تقریبا 4 درصد شیر را چربی‌های حاوی امگا3، ویتامین آ و ویتامین دی تشکیل دادند. بیش از 3 درصد شیر، پروتئین است که خواص بی‌شماری برای بدن دارد.

نمک و کلسیم از مهمترین املاح موجود در شیر هستند. جالب است بدانید که در یک لیوان شیر حدود 300 میلی‌گرم کلسیم وجود دارد. این مقدار کلسیم می‌تواند 30 درصد نیاز روزانه شما را تامین کند.

دو نوع پروتئین در شیر وجود دارد؛ پروتئین وی یا آب پنیر و پروتیئن کازئین. این پروتئین‌ها دارای مقادیر زیادی گلوتامین و اسیدآمینه‌های ضروری برای بدن هستند.

کازئین شیر 80 درصد و پروتئین وی تنها 20 درصد از آن را تشکیل می‌دهد. مهمترین تفاوت این دو پروتئین در زمان هضم آنها است، پروتئین کازئین نسبتا دیرهضم می‌شود. در حالی‌که پروتئین وی در مدت 45 دقیقه در معده جذب می‌شود.

شما می‌توانید سری به مقاله پروتئین شیر چیست؟ بزنید و با تاثیرات در بدن آن بیشتر آشنا شوید.

سرم شیر چیست؟

سرم شیر یا پلاسمای شیر را طی فرایندی به‌نام اولترافیلتراسیون از اجزای تشکیل‌دهنده شیر جدا می‌کنند. شیر را از یک غشا یا فیلتر عبور می‌دهند و طی این فرآیند لاکتوز، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در شیر از چربی و پروتئین آن جدا می‌شود.

پروتئین و شیر به‌دست آمده، مایع شفاف و نسبتا زردرنگ مایل به سبز است که به آن پلاسما یا سرم شیر می‌گویند. پروتئین وی همان آب پنیر است که طی این فرآیند بر اثر رطوبت‌زدایی به‌صورت پودر درمی‌آید. سرم شیر عمدتا از چربی و پروتئین کازئین است.

در بیشتر موارد به‌ منظور تنظیم چربی شیر، تولید شیر کم‌چرب، استاندارد کردن محصولات لبنی و غنی‌سازی شیر از این فرآیند استفاده می‌شود. با این حال، سرم شیر به‌صورت محصول جداگانه هم عرضه می‌شود و کاربردهای زیادی دارد.

این تصور نادرست وجود دارد که سرم شیر یک محصول جانبی است و طی فرآیند جداسازی آن، از مواد افزودنی استفاده می‌شود. شما هر بار که یک لیوان شیر کامل می‌نوشید، سرم شیر را هم به همراه آن مصرف می‌کنید. در این فرآیند فقط آن را جدا می‌کنند.

شیرهای گیاهی هم سرشار از پروتئین‌های سالم هستند، به مقاله انواع شیر بروید و با آنها بیشتر آشنا شوید.

کاربردهای سرم شیر

پودر آب پنیر یا پروتئین وی طی فرآیند فیلتراسیون از شیر جدا می‌شود و از اجزای اصلی سرم یا پلاسمای شیر است. از پودر آب پنیر در تهیه انواع فرآورده‌های لبنی استفاده می‌کنند. آب پنیر بافت این محصولات را سفت‌تر می‌کند.

برای تهیه انواع مکمل‌های ورزشی و بدنسازی از پودر پروتئین وی یا آب پنیر استفاده می‌کنند. در مقاله خواص آب پنیر، با تاثیر این فرآورده بر بدنسازی بیشتر آشنا شوید. آب پنیر 9 آمینواسید ضروری بدن را تامین می‌کند و سرعت هضم و جذب بالایی دارد.

از سرم شیر برای تهیه عصاره مواد غذایی استفاده می‌شود. این عصاره‌ها را معمولا در سوپ و خورشت می‌ریزند. پودر آن را به‌صورت قالب‌های کوچک برای تهیه شیک پروتئینی استفاده می‌شوند.

سرم شیر فواید زیادی برای پوست صورت دارد. پودر پروتئین وی در صنعت مواد آرایشی و بهداشتی هم کاربرد دارد. در تهیه نوشیدنی‌های لبنی گازدار نیز از سرم یا آب پنیر استفاده می‌شود.

در تهیه شیر خشک، شیرهای غنی‌شده، پودر کیک، انواع بیسکوئیت و دسر از سرم شیر یا پودر پروتئین وی هم استفاده می‌شود.

شیر سویا یکی از مهمترین منابع تامین پروتئین گیاهی است. مقاله خواص شیر سویا برای زنان باردار و شیرده را بخوانید تا با فواید آن بیشتر آشنا شوید.

فواید سرم شیر

یک رژیم غذایی سالم و مبتنی بر تناسب اندام، بهتر است 30 درصد پروتئین داشته باشد و مقدار کربوهیدرات آن نسبتا پایین باشد. پروتئین در ساخت سلول‌های عضلانی و استخوانی نقش مهمی دارد. مصرف مقدار کافی پروتئین باعث سیری شما به‌مدت طولانی می‌شود.

پروتئین کازئین موجود در سرم شیر، در مدت زمان طولانی جذب و هضم می‌شود، درنتیجه شما کمتر به سراغ خوراکی‌های ناسالم می‌روید. مصرف سرم شیر به کاهش وزن شما کمک می‌کند.

سرم شیر سرشار از ویتامین و املاح معدنی است، بنابراین در پیشگیری از سرطانی شدن سلول‌ها نقش دارد. چربی موجود در سرم شیر اشباع‌نشده و سالم است. مصرف فرآورده‌های لبنی به کاهش کلسترول و چربی بد خون کمک می‌کند.

نوشیدن شیر و فرآورده‌های آن، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد. املاح، نمک و کلسیم سرم شیر علاوه بر استحکام استخوان‌ها به تنظیم فشار خون کمک می‌کند. فرآورده‌های لبنی، انتخاب مناسبی برای مبتلایان به فشار خون بالا و بیماران دیابتی است.

سرم شیر شاخص گلایسمی نسبتا پایینی دارد و به تنظیم قند خون کمک می‌کند. فرآورده‌های لبنی مثل سرم شیر و پودر آب پنیر به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. این فرآورده‌ها برای کودکان و نوجوانان در حال رشد بسیار مناسب است.

در همین زمینه می‌توانید مقاله بهترین شیر برای کودکان را بخوانید و با تاثیر آن برای سلامت کودکانتان بیشتر آشنا شوید.

کلام آخر

شیر اولین غذای انسان است. مصرف آن از زمان تولد تا سال‌های آخر زندگی نقش اساسی در سلامت بدن دارد. شیر منبع غنی از پروتئین است و برای کودکان، سالمندان و ورزشکاران ضروری است.

فرآورده‌های متنوعی از شیر تهیه می‌شود. پودر آب پنیر و سرم شیر هر دو طی فرآیند خاصی از شیر جدا می‌شوند. سرم یا پلاسمای شیر، چربی و پروتئین موجود در شیر است که کاربردهای زیادی دارد. در این مقاله سعی داشتیم شما را با فواید سرم شیر بیشتر آشنا کنیم.

سوالات متداول:

سرم شیر چگونه درست می‌شود؟

چربی و پروتئین شیر را طی فرآیند اولترافیلتراسیون از لاکتوز، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در شیر جدا می‌کنند.

سرم شیر چه کاربردی دارد؟

برای تهیه مکمل ورزشی، عصاره غذایی، شیک پروتئینی، نوشیدنی لبنی گازدار، انواع دسر و بیسکوئیت از آن استفاده می‌کنند.

بیشترین پروتئین سرم شیر چیست و چه فایده‌ای دارد؟

پروتئین کازئین مقدار بیشتری از سرم شیر را تشکیل می‌دهد که دیر هضم است و تاثیر زیادی در کاهش وزن و پایین آوردن کالری روزانه دارد.