گلوتن نوعی پروتئین است که در قالب یک پروبیوتیک عمل می‌کند و باکتری‌های مفید بدن از این عنصر تغذیه می‌کنند. گلوتن به‌راحتی در غلات، گندم و فراورده‌های آن‌ها یافت می‌شود و فواید زیادی برای بدن دارد. بااین‌حال افرادی هم هستند که مصرف گلوتن موجب آزار و ایجاد علائم حساسیت یا تشدید عوارض بیماری‌شان می‌شود.

بنابراین، برای جلوگیری از بروز هر گونه آلرژی یا عارضه باید به تغذیه و رژیم غذایی خود دقت کنند تا عاری از گلوتن باشد. آنچه در این مطلب از مجله عالیس بررسی می‌شود تعریفی از گلوتن، معرفی افراد حساس به گلوتن و نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس است.

گلوتن چیست؟

گلوتن پروتئینی است که به طور طبیعی در غلاتی مانند: گندم، جو و چاودار وجود دارد. این پروتئین به خمیر خاصیت کشسانی می‌دهد و به حفظ شکل و ساختار نان یا سایر فراورده‌های غلات کمک می‌کند. دراین‌بین برخی از افراد به گلوتن حساسیت دارند که با نام علمی سلیاک شناخته می‌شوند. مصرف گلوتن در این افراد می‌تواند به مشکلات جدی گوارشی و دیگر علائم منجر شود. به همین دلیل رژیم غذایی بدون گلوتن در بیماران سلیاک ضروری است.

چه افرادی نباید گلوتن مصرف کنند؟

به‌طورکلی هر شخصی که به گلوتن حساسیت دارد، بهتر است که از این ماده غذایی تغذیه نکند. حساسیت به گلوتن معمولاً در گروه‌های زیر مشاهده می‌شود:

1. افراد مبتلا به بیماری سلیاک: این یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به گلوتن حمله می‌کند و می‌تواند باعث آسیب به روده کوچک شود. کسانی که به این بیماری مبتلا هستند باید به طور کامل از مصرف گلوتن پرهیز کنند.
2. افراد با حساسیت غیرسلیاکی به گلوتن: این افراد ممکن است پس از مصرف گلوتن علائمی مانند: نفخ، اسهال، سردرد یا خستگی را تجربه کنند، اما از نظر پزشکی دچار بیماری سلیاک نیستند.
3. افراد مبتلا به بیماری‌های التهابی روده: برخی از این افراد ممکن است نسبت به گلوتن حساسیت داشته باشند و مصرف آن می‌تواند علائم آن‌ها را تشدید کند.
4. بیماران گوارشی: کسانی که به بیماری‌های گوارشی مانند: سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) مبتلا هستند، ممکن است پس از مصرف گلوتن احساس ناراحتی بیشتری داشته باشند.

علائم حساسیت به گلوتن

علائم حساسیت به گلوتن متنوع است و می‌تواند در اشکال مختلفی بروز پیدا کند؛ اما معمولاً علائم حساسیت به گلوتن شامل موارد زیر است:

مشکلات گوارشی:

• نفخ
• اسهال
• یبوست
• درد شکم

علائم عمومی:

• خستگی مزمن
• سردرد
• دردهای عضلانی و مفصلی

مشکلات پوستی:

• بثورات پوستی
• خارش یا اگزما

علائم عصبی:

• اضطراب
• افسردگی
• اختلالات تمرکز
• کاهش وزن یا نقص در رشد (در کودکان)

این علائم ممکن است پس از مصرف گلوتن بروز کنند و شدت آن‌ها بسته به فرد متفاوت است. اگر کسی مشکوک به حساسیت به گلوتن باشد، بهتر است با پزشک مشورت کند.

چه نوشیدنی‌هایی گلوتن دارند؟

اگر به دنبال نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس هستید، باید در مصرف موارد زیر به شدت احتیاط کنید. ممکن است که نوشیدنی‌های زیر حاوی گلوتن باشند:

• نوشیدنی‌های الکی و غیرالکی که با تخمیر گندم یا جو تهیه شده‌اند.
• نوشیدنی‌هایی که دارای سس‌های مخصوص نوشیدنی مانند سس سویا هستند.
• نوشیدنی‌های طعم‌داری که با فراورده‌های حاوی گلوتن مانند کارامل مزه‌دار شده‌اند.
• نوشیدنی‌های پروتئینی مانند: برخی مکمل‌های پروتئینی یا اسموتی‌ها که حاوی غلات هستند.
• شما می‌توانید برای اطمینان بیشتر به برچسب‌ها روی نوشیدنی‌ها دقت کنید.

نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس چه هستند؟

نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس نوشیدنی‌هایی هستند که با مواد حاوی گلوتن مزه‌دار نشده باشند یا خودشان بدون گلوتن باشند و در دسته نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس قرار می‌گیرند، مانند:

1. آب (شیرین نشده و بدون افزودنی)
2. عصاره‌های طبیعی مانند: آبمیوه‌های طبیعی
3. نوشیدنی‌های غیرالکلی نظیر نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های گازدار بدون طعم‌دهنده
4. چای و قهوه بدون افزودنی‌های حاوی گلوتن
5. نوشیدنی‌های تهیه شده از غلات بدون گلوتن مانند: گندم، جو، برنج یا ذرت
6. نوشیدنی‌های گیاهی
7. اسموتی‌هایی که با میوه و سبزیجات تازه تهیه شوند و از مواد حاوی گلوتن ساخته نشده باشند.

چای‌های گیاهی بدون گلوتن

چای‌های گیاهی نیز در دسته نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس قرار می‌گیرند، به شرطی که هیچ ماده افزودنی گلوتن داری به آن اضافه نکنید. مانند:

• چای نعناع
• چای بابونه
• چای زنجبیل
• چای دارچین
• چای ریشه قاصدک
• چای مریم گلی
• چای گل ختمی
• چای سبز
• چای سیاه

آیا از مضرات و فواید چای سیاه  و سایر دمنوش‌های گیاهی چیزی می‌دانید.

اسموتی‌های بدون گلوتن

بسیاری از اسموتی‌ها به طور طبیعی بدون گلوتن هستند، به شرطی که مواد اولیه‌ای که در آن‌ها استفاده می‌شود، حاوی گلوتن نباشند. اسموتی‌های زیر نمونه‌ای از یک نوشیدنی بدون گلوتن برای افراد حساس هست:

• اسموتی‌های میوه‌ای
• اسموتی سبزیجات
• اسموتی پروتئینی که از پودر پروتئین بدون گلوتن تهیه شده‌اند.
• طرز تهیه اسموتی بدون گلوتن
• اسموتی موز و توت‌فرنگی نوعی نوشیدنی بدون گلوتن برای افراد حساس است که در ادامه طرز تهیه آن را با هم بررسی می‌کنیم.

مواد لازم برای تهیه اسموتی موز و توت‌فرنگی بدون گلوتن

موز	۱ عدد
توت‌فرنگی	۱ پیمانه
شیر نارگیل	۱.۲ پیمانه
وانیل	۱.۲ قاشق چای‌خوری
عسل	۱ قاشق غذاخوری
یخ	به مقدار دلخواه

دستور تهیه اسموتی موز و توت‌فرنگی بدون گلوتن

مخزن مخلوط‌کن را با موز، توت‌فرنگی، شیر، وانیل و عسل پر کنید. برای ۱ دقیقه مواد را با یکدیگر مخلوط کرده تا کمی یک‌دست شوند. سپس یخ را با سایر مواد همراه کنید تا اسموتی‌تان سردتر و غلیظ‌تر شود. نوش جان.

این اسموتی خوشمزه و مغذی بدون گلوتن است و می‌تواند به‌عنوان یک وعده صبحانه یا میان‌وعده سالم مصرف شود. اگر به دنبال طرز تهیه‌های مشابه دیگری هستید، نگاهی به مقالات مجله عالیس بیندازید، مانند: طرز تهیه اسموتی سه رنگ میوه‌ای.

طرز تهیه دمنوش بدون گلوتن برای افراد حساس

دمنوش و چای‌های گیاهی یک انتخاب خوب برای افراد حساس به گلوتن است که در ادامه نمونه‌ای از یک دستور چای گیاهی بدون گلوتن را وارسی می‌کنیم.

مواد لازم برای طرز تهیه دمنوش نعناع و لیمو:

برگ نعناع	۱ پیمانه
چای سبز	۱ قاشق غذاخوری
لیمو تازه	۱ عدد
عسل	۱ قاشق غذاخوری

طرز تهیه دمنوش نعناع و لیمو

برگ نعناع، چای سبز و برشی از لیمو تازه را در یک قوری یا ظرف دمنوش ساز بریزید. سپس آب جوش را به آن اضافه کنید و اجازه دهید که برای ۱۰ تا ۱۵ با حرارت غیرمستقیم به جوش بیاید.

اکنون باید دمنوش را در فنجان ریخت و کمی عسل و لیمو به آن اضافه کنید. نوش جان.

این دمنوش خوشبو و مغذی، خاصیت آرام‌بخشی دارد و به طور طبیعی بدون گلوتن است. دمنوش سنبل الطیب هم نمونه‌ای از یک دمنوش بدون گلوتن و آرام‌بخش که نحوه درست کردن دمنوش سنبل ‌الطیب را می‌توانید در مجله عالیس بخوانید.

کلام آخر

حساسیت به گلوتن سبب شده تا بیماران مبتلا به سلیاک یا موارد دیگر نتوانند از مواد غذایی دارای گلوتن بهره بگیرند، چراکه ممکن علائم و عوارض بیماری‌شان شدت پیدا کند. به همین دلیل افراد باید به مواد غذایی مصرفی یا رژیم غذایی خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. نوشیدنی‌ها و مایعات نیز در برخی موارد دارای گلوتن هستند؛ بنابراین آشنایی با نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس یک امر ضروری است.

این مطلب از مجله عالیس می‌تواند راهنمای خوبی برای شما در این زمینه باشد، زیرا چند دسته از نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس را به همراه چند دستور تهیه به شما معرفی کرد.

سؤالات متداول

چه افرادی نباید گلوتن مصرف کنند؟

• مبتلایان به بیماری سلیاک
• افرادی با حساسیت غیرسلیاکی به گلوتن
• مبتلایان به بیماری‌های التهابی روده
• افرادی با سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
• افراد با حساسیت‌های غذایی خاص (در برخی موارد)
• کسانی که در این فهرست دسته‌بندی می‌شوند باید در مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی‌های حاوی گلوتن احتیاط کنند.

چه نوشیدنی‌هایی مناسب افراد حساس به گلوتن است؟

آب بدون افزودنی، آبمیوه‌های طبیعی، نوشیدنی‌های غیرالکلی ساده، چای و قهوه خالص، نوشیدنی‌های گیاهی، اسموتی‌های میوه‌ای و نوشیدنی‌های تهیه شده از غلات بدون گلوتن در دسته نوشیدنی‌های بدون گلوتن برای افراد حساس قرار می‌گیرد.

چند نمونه نوشیدنی بدون گلوتن برای افراد حساس نام ببرید؟

• انواع چای و دمنوش گیاهی مانند: چای سبز، چای سیاه، چای نعناع، چای بابونه، چای زنجبیل و دارچین
• انواع اسموتی میوه‌ای مانند: اسموتی موز و توت‌فرنگی، اسموتی سبزیجات مخلوط و اسموتی بادام‌زمینی
• آبمیوه‌های طبیعی مانند: آب سیب