کودکان رژیم غذایی مخصوص به خود را دارند و نکات زیادی وجود دارد که باید برای سلامت آن‌ها رعایت شود. یکی از مهم‌ترین چیزهایی که در رژیم غذایی کودک اهمیت دارد، میزان مصرف مایعات است. مایعاتی که در ۵ سال اول زندگی کودک به او می‌دهید، نقش مهمی در عادات غذایی او در بزرگسالی خواهد داشت.

سؤالی مهم‌تری که در اینجا مطرح می‌شود آن است که میزان آب موردنیاز کودک چقدر است؟ یک کودک یک ساله باید چقدر در طول روز مایعات مصرف کند تا سالم بماند؟ میزان مصرف مایعات و آب به عوامل بسیاری بستگی دارد که هر مادر باید از آن‌ها اطلاعات کامل داشته باشید. در این مقاله از بلاگ عالیس می‌خواهیم همین موضوع را بررسی کنیم.

چرا مصرف مایعات برای کودک مهم است؟

متخصصان باور دارند که مایعات، مهم‌ترین منبع برای تأمین آب بدن یا در اصطلاح تخصصی هیدراته نگه داشتن بدن کودکان است. در میان تمام نوشیدنی‌های موجود، آب بهترین گزینه برای کودکان زیر 1 سال تا 5 سال است. علاوه بر تأمین رطوبت بدن، نوشیدن آب برای کودکان می‌تواند به هضم غذا نیز کمک شایانی کند.

از دیگر مزایا و دلایل اهمیت نوشیدن آب برای کودکان مي‌‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• نوشیدن آب کافی می‌تواند مشکلات گوارشی کودکان را کاهش دهد.
• نوشیدن آب کافی می‌تواند دمای بدن کودک را متعادل نگه دارد.
• نوشیدن آب کافی می‌تواند به رشد مفاصل کودک کمک کند.
• همچنین نوشیدن آب به هر میزان تأثیری بر جوانه‌های چشایی و عادات غذایی کودک نیز نخواهد داشت.

حال که موضوع نوشیدن مایعات برای کودکان باز است، باید از نوشیدنی‌های مجاز و غیرمجاز برای کودک نیز آگاهی داشته باشید. برای کسب اطلاع درباره این موضوع، به شما توصیه می‌کنیم که سری به مقاله بهترین و بدترین نوشیدنی‌ها برای کودکان در بلاگ عالیس بزنید.

میزان مصرف مجاز آب در کودکان چقدر است؟

اکنون می‌دانیم که نوشیدن آب و مایعات برای کودکان ضروری است؛ اما سؤال اصلی هنوز پابرجاست. میزان مصرف مجاز آب برای کودکان چقدر است؟ یک کودک 1 ساله چقدر در طول روز می‌تواند آب بنوشد؟ برای این موضوع، یک قانون بسیار ساده و دم‌دستی وجود دارد که می‌گوید:

«به‌ازای هر سال سن، یک لیوان آب کافی است؛ بر اساس این قانون ساده، کودک 1 ساله باید 1 لیوان آب بنوشد، کودک 2 ساله باید 2 لیوان بنوشد و به همین شکل نیز تا سنین بالاتر ادامه پیدا می‌کند.»

هرچند که خیلی از متخصصان قانون بالا را تأیید می‌کنند، برخی دیگر نیز وجود دارند که می‌گویند تعیین میزان آب موردنیاز کودک یک ساله به عوامل بسیاری بستگی دارد و نمی‌توان برای هر کس یک میزان خاص را تجویز کرد. این دسته از متخصصان باور دارند که برای تعیین میزان آب مجاز برای کودک باید در کنار سن، عوامل دیگری همچون جنسیت و سطح فعالیت را نیز در نظر گرفت.

مطالعه جدول زیر نیز می‌تواند برای تعیین میزان آب موردنیاز کودک مفید باشد:

6 تا 12 ماه	لیوان تا 1 لیوان کامل
12 تا 24 ماه	1 تا 4 لیوان کامل
2 تا 5 سال	1 تا 5 لیوان کامل

آیا می‌توان به‌جای آب به کودک شیر داد؟

از جمله دیگر سؤالاتی که ممکن است برای شما به‌عنوان والدین پیش‌آمده باشد، این است که آیا می‌توان به‌جای آب به کودک شیر گاو داد یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که شیردادن به کودک بیشتر از هر چیز دیگر به سن او بستگی دارد. تا زیر 1 سال، مصرف شیر گاو برای کودکان ممنوع است و می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری برای او به همراه داشته باشد.

مصرف شیر گاو به‌جای آب را می‌توان بعد از یک‌سالگی و با مشورت پزشک متخصص اطفال آغاز کرد. از سن 12 تا 24 ماهگی می‌توان حدود 2 لیوان شیر گاو را به نوزاد داد؛ همچنین از سن 2 تا 5 سالگی نیز مصرف 2 تا 3 لیوان شیر در روز مجاز است. پیشنهاد می‌کنیم که برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله بایدها و نبایدهای شیر برای کودکان را از مجله عالیس مطالعه کنید.

نشانه‌های کم‌آبی در کودکان چیست؟

حال که می‌دانیم مقدار مجاز آب برای کودکان چقدر است، بد نیست که نگاهی به نشانه‌های کم‌آبی در کودک نیز داشته باشیم. زمانی که نشانه‌های زیر را در کودک خود تشخیص دادید، باید بدانید که بدن کودک شما دهیدراته شده است و کودک نیاز به مصرف آب بیشتر در طول روز دارد:

• کم‌انرژی بودن کودک در طول روز
• ادرار بسیار کم در طول روز
• رنگ تیره و کدر ادرار روزانه
• خشکی پوست و خشکی لب‌ها
• سرد بودن بدن و به‌خصوص پوست
• عدم جاری‌شدن اشک در زمان گریه
• افزایش ضربان قلب کودک

آیا پرآبی بدن کودک می‌تواند خطرناک باشد؟

همان‌طور که کم‌ آبی بدن کودک می‌توان خطرناک باشد، مصرف زیاد مایعات نیز می‌تواند به همان اندازه مضر باشد. رعایت تعادل در رژیم غذایی کودک یک ساله بسیار اهمیت دارد. خوشبختانه پرآبی بدن کودک پدیده بسیار نادری است و احتمال وقوع آن بسیار اندک است؛ این عارضه را در اصطلاح علمی، مسمومیت با آب می‌نامند. از جمله عوارض مصرف زیاد آب در کودک می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• ابتلا به هیپوناترمی یا کاهش سطح سدیم در خون
• خستگی و سرگیجه غیرعادی در کودک و حتی استفراغ
• التهاب مغز، غش ‌کردن و حتی کما

نگاهی به دیگر نوشیدنی‌های مجاز برای کودکان

اینکه فرزند شما بعد از زبان باز کردن بخواهد نوشیدنی‌های دیگری را نیز بچشد امری کاملاً طبیعی است. تنها کافی است که کودک شما برای یک‌بار، یک نوشیدنی خوشمزه و شیرین را بچشد، بعد از آن محال است برای خوردن دوباره‌اش به شما التماس نکند! کودکان مزه خوش نوشیدنی‌ها را فراموش نخواهند کرد.

متخصصان توصیه نمی‌کنند که این نوشیدنی‌ها را به‌طورکلی برای کودک خود ممنوع کنید؛ در مقابل پیشنهاد می‌کنند اگر کودک نوشیدنی‌هایی مانند آب‌میوه یا نوشابه از شما طلب کرد، خواسته‌اش را اجابت کنید. تنها چیزی که باید حواستان باشد آن است که این نوشیدنی‌ها را به مقدار مجاز و با فاصله زمانی زیاد به آن‌ها بدهید.

کودکان 1 تا 3 می‌توانند روزانه حدود  لیوان از نوشیدنی های مجاز کودکان به غیر از آب و شیر استفاده کنند. آبمیوه طبیعی همراه با پالپ، بهترین گزینه برای کودکان است. نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز از جمله انتخاب‌های ممنوعه به شمار می‌روند. در همین راستا، بد نیست که نگاهی به طرز تهیه آب هلو طبیعی در مجله عالیس بزنید.

کلام آخر

در این مقاله از بلاگ عالیس، با میزان آب موردنیاز کودک یک ساله آشنا شدیم. دیدیم که مقدار نوشیدنی مجاز برای کودک در هر سن چقدر است و از چه سنی می‌توانیم به کودک خود نوشیدنی‌های به‌غیراز شیر مادر بدهیم. همچنین با علائم کم‌آبی و پرآبی بدن کودک نیز آشنا شدیم و نوشیدنی های مجاز کودکان را هم شناختیم. در نهایت بد نیست که تجربه شما را نیز جویا شویم؛ شما از چه سنی شروع به گنجاندن آب در رژیم غذایی کودک خود کردید؟

سؤالات متداول

آیا به کودک زیر یک سال می‌توان شیر گاو داد؟

خیر. مصرف شیر گاو و لبنیات برای سنین کمتر از یک سال ممنوع است.

آیا می‌توان بعد از یک‌سالگی به کودک شیر طعم‌دار داد؟

بله. برای اینکه کودک میل بیشتری بعد از یک‌سالگی به لبنیات داشته باشد، می‌توان از شیرهای طعم‌دار استفاده کرد.

بهترین آب‌میوه‌ها برای کودک کدام است؟

آب سیب، آب‌هویج، آب‌ میوه‌های تابستانی و همچنین آب‌هندوانه، از جمله بهترین گزینه‌ها برای کودک به شمار می‌روند.