تغذیه کودک، یکی از مهم‌ترین مسائل در روند رشد و آینده‌ی هر کودکی است. موضوعی که جای بحث فراوانی دارد و برای والدین که در ابتدای تجربه پدر و مادر بودن قرار گرفتند، هزاران سوال وجود دارد.

شیر یکی از اصلی‌ترین مواد غذایی است که از اولین روز به ‌دنیا آمدن تا آخرین روزهای زندگی می‌تواند همراه ما باشد. اما چه نوع شیری؟ از چه زمانی؟ شیری که به نوزاد و کودک داده می‌شود از یک نوع است؟ متخصصان تغذیه کودک معتقدند پس از گذشت یک‌سالگی در کودکان می‌توان به آن‌ها شیر پاستوریزه داد. اما چه ‌مقدار و با چه شرایطی؟

اضافه کردن شیر پاستوریزه به رژیم غذایی کودکان بایدها و نبایدهایی دارد که بهتر است با آگاهی از آن‌ها برای کودک خود برنامه‌ریزی کنیم.

به همین دلیل در این مقاله درباره شیر پاستوریزه و رژیم غذایی کودکان صحبت خواهیم کرد. پیش از آن، شما می‌توانید به مقاله بهترین شیر برای کودکان سر بزنید و درباره آن بیشتر بدانید.

از چه سنی می‌توان به کودک شیر پاستوریزه داد؟

نوزادان را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

• دسته اول نوزادانی هستند که شیر مادر می‌خورند و می‌توان ادعا کرد، کامل‌ترین و بهترین تغذیه را دارند. دسته دوم آن نوزادانی هستند که به هر دلیلی نمی‌توانند از شیر مادر برای تغذیه استفاده کنند.
  متخصصان تغذیه کودک معتقدند، برای کودکان دسته اول تا دو سالگی خوردن شیر مادر کفایت می‌کند. در تغذیه این کودکان می‌توان از 6 ماه دوم در تهیه غذاهای کمکی از شیر استفاده کرد؛ غذاهایی مثل فرنی، حریره بادام و … .
  در 6 ماه سوم تا دو سالگی کمی از غذای خانواده درکنار شیر مادر برای آن‌ها کفایت می‌کند. شیر پاستوریزه در تغذیه این دسته از کودکان پس از پایان دو سالگی نقش پررنگ‌تری خواهد داشت.
• دسته دوم کودکانی هستند که از ابتدا از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند. برای این کودکان داستان کمی متفاوت است. کودکانی که شیر مادر نخورده‌اند، واجب است که در سال دوم زندگی خود در کنار شیر، غذا بخورند.

این نکته را از یاد نبرید که مصرف شیر برای بدن کودکان تنها 30 درصد از نیازهای بدن را تامین می‌کند. اگر بر این باور هستید که شیر پاستوریزه برای بدن کودک بسیار مفید است و تنها خوردن شیر کفایت می‌کند، اشتباه می‌کنید. کودکانی که شیرخشک می‌خورند، بعد از پایان 6 ماهه دوم زندگی‌شان می‌توانند از شیر پاستوریزه به‌جای شیر خشک استفاده کنند.

تغذیه نوزادان بسیار حساس است و پیش از اینکه هر خوراکی را به آنها بدهیم باید با پزشک مشورت کنیم یا درباره آن تحقیق کنیم. مقاله چه آبمیوه‌هایی برای نوزادان بهتر است، اطلاعات خوبی به شما می‌دهد.

6 دلیل برای مصرف شیر برای کودکان بالای دوسال

مصرف شیر پاستوریزه برای کودکان پس از پایان6 ماهه دوم زندگی‌شان، ضروری و بسیار حائز اهمیت است.

• مصرف شیر در کودکان به دلیل کلسیم زیادی که در آن موجود است، باعث استحکام دندان‌ها و استخوان‌های کودک می‌شود.
• استفاده از شیرگاو در رژیم غذایی کودک در انعقاد خون و رشد عضلات بسیار مفید و اثربخش است.
• شیر یکی از مهم‌ترین منابع، جهت دریافت ویتامین دی در کودکان است.
• شیر می‌تواند پروتئین‌های لازم جهت رشد کودک را در اختیار بدن بگذارد.
• شیر با تامین کربوهیدرات، نیاز بدن کودک برای انجام فعالیت‌های روزانه را تامین می‌کند.
• مصرف مرتب و مداوم شیر در کودکی باعث می‌شود که افراد در بزرگسالی کمتر در معرض خطراتی مثل فشار خون بالا، سکته مغزی و سرطان روده باشند.

6 دلیل برای استفاده‌ نکردن از شیرگاو برای کودکان زیر یک‌سال

نوزادان و کودکان زیر یک سال بهتر است که شیر پاستوریزه نخورند!

به گفته متخصصان تغذیه کودک، دلایل زیادی برای ندادن شیر پاستوریزه به کودکان زیر یک‌سال وجود دارد.

• هضم شیرگاو، به دلیل داشتن پروتئین بالا و موادمعدنی موجود در شیر برای معده کودک سخت است.
• کلیه کودک زیر یک‌سال نابالغ است و پردازش مواد معدنی موجود در شیر گاو برای آن سخت است.
• شیرگاو نمی‌تواند ویتامین سی، آهن و مواد معدنی دیگری را که مورد نیاز بدن کودک است، تامین کند.
• مصرف شیرگاو در کودکان زیر یک‌سال، باعث فقرآهن و ابتلا به کم‌خونی خواهد شد.
• استفاده از شیرگاو در تغذیه کودکان زیر یک‌سال باعث ایجاد مشکلات گوارشی خواهد شد.
• شیرگاو نمی‌تواند چربی‌های مورد نیاز برای بدن کودک زیر یک‌سال را تامین کند.

برای داشتن اطلاعات کافی درباره نوشیدن شیر، مقاله چه عواملی به جذب بهتر شیر کمک می‌کنند، بسیار مفید است.

شیر کودک را می‌توان با موز یا کاکائو ترکیب کرد؟

کودکان معمولا در خوردن شیر کمی بدقلقی می‌کنند. در مورد بچه‌هایی که شیر نمی‌خورند اضافه کردن مواردی مثل کاکائو یا موز به شیر برای طعم‌‎دار کردن و سوق دادن بچه‎ها به سمت شیرخوردن کار اشتباهی نیست.

با این حال، به‌خاطر داشته باشید که هدف نهایی، رساندن خواص و کلسیم‌های موجود در شیر به بدن کودک است. اضافه کردن مواد دیگری مثل موز یا کاکائو تا حد عوض کردن طعم یا رنگ شیر مشکلی ندارد اما نباید به‌قدری زیاد شود که خواص شیر را از بین ببرد.

علاوه ‌بر این از شیر برای تهیه غذاهای سبکی مثل حریره‌بادام، فرنی و یا شیربرنج نیز می‌توان استفاده کرد. درباره مزایا و معایب شیرکاکائو برای کودکان در مقاله خواص شیر کاکائو مفصل صحبت کردیم، حتما به آن سر بزنید.

بایدها و نبایدهای استفاده از شیر در تغذیه کودک

• هرگز قبل از یک‌سالگی، شیر پرچرب گاو به کودک خود ندهید.
• در کودکانی که سابقه آلرژی یا دیابت وابسته به انسولین دارند، به‌هیچ وجه تا قبل از پایان یک‌سالگی نباید به‌غیر از شیرمادر و شیرخشک هیچ نوع شیری مصرف کنند.
• استفاده از شیر گاو، به عنوان مکمل حتما باید پس از پایان 7‌ماهگی آغاز شود.
• حدود 2 تا 3 درصد کودکان هنگام مصرف لبنیات ممکن است علائم آلرژی داشته باشند. علاوه ‌بر اینکه بهتر است این علائم را بشناسید، ضروری است که در صورت مشاهده این علائم با پزشک مشورت کنید. علائم آلرژی به لبنیات مواردی است از قبیل: جوش زدن، بی‌قراری، ریفلاکس شدید، دیده شدن خون در مدفوع، اسهال‌ و استفراغ، اگزما، کهیر و جوش اطراف دهان و چانه، گرفتگی مزمن بینی، آبریزش بینی، سرفه، خس خس سینه یا مشکلات تنفسی.

پیشنهاد می‌کنیم به مقاله انواع شیر مراجعه کنید و با آنها بیشتر آشنا شوید.

جایگزین شیر برای کودکان

شیر یک نوشیدنی مفید و سالم است ولی ممکن است مناسب ذائقه بسیاری از کودکان نباشد. همانطور که در بالا اشاره کردیم، یکی از راه‌های علاقمند کردن کودکان به نوشیدن شیر، استفاده از طعم‌دهنده‌ها و میوه‌ها است.

شیرهای طعم‌دار کلسیم و مواد مغذی را برای کودک شما تامین می‌کند.

شما می‌توانید برای کودکانی که سیستم گوارشی آنها به لاکتوز موجود در شیر گاو حساسیت دارد، از انواع شیرهای گیاهی استفاده کنید. شیر بادام و شیرنارگیل انتخاب‌های مناسبی برای شما هستند.

به مقاله خواص شیر بادام سر بزنید و با فواید آن برای کودکان بیشتر آشنا شوید.

جوشاندن شیر پاستوریزه برای کودکان

یک باور غلط درباره جوشاندن شیر وجود دارد. بیشتر افراد موقع خرید شیرهای پاستوریزه و کارخانه‌ای آنها را به مدت 5 تا 10 دقیقه می‌جوشانند. این کار نه‌تنها باعث از بین بردن آلودگی نمی‌شود، بلکه باکتری‌های مفید و مواد مغذی موجود در شیر را هم کم می‌کند.

شیر پاستوریزه به روش‌های بهداشتی در کارخانه استریل شده و نیاز به جوشاندن مجدد ندارد. شیرهای محلی را می‌توانید حدود 6 دقیقه بجوشانید تا آلودگی‌های آن از بین برود.

ما قبلا در مقاله آیا شیر پاستوریزه باید جوشانده شود، درباره روش‌های از بین بردن باکتری‌های شیر، مفصل صحبت کردیم. حتما به این مقاله سر بزنید.

کلام آخر

استفاده از شیر برای کودکان فواید و مزایای فراوانی دارد. اما حتما باید مراقب باشیم از چه سنی و چگونه شیر پاستوریزه را در رژیم غذایی فرزند خود جای می‌دهیم. در کل بهترین زمان برای استفاده از شیر پاستوریزه برای کودکان پس از پایان دوسالگی است.

شیر پاستوریزه چه به صورت معمولی و چه در ترکیبات غذایی یا حتی درکنار مواد افزودنی به شیر، برای بدن کودکان مفید است. سعی کنید از شیر سالم و پاستوریزه برای کودکان خود استفاده و توجه کنید که شیر پاستوریزه نیاز به جوشاندن مجدد در خانه ندارد.

سوالات متداول:

شیر پاستوریزه را برای کودکان بجوشانیم؟

جوشاندن شیر پاستوریزه باکتری‌های مفید آن را از بین می‌برد. شیر پاستوریزه نیاز به جوشاندن ندارد.

آیا می‌توانیم به کودک زیر یک‌سال شیر پاستوریزه بدهیم؟

خیر. سیستم گوارشی و کلیه آنها، توانایی هضم ترکیبات شیر را ندارد و کودک زیر یک‌سال مواد مغذی مورد نیاز را تنها از شیر گاو دریافت نمی‌کند.

بعد از 6 ماهگی باید در کنار شیر مادر از شیر گاو استفاده کرد؟

نوزادانی که از ابتدا با شیر مادر تغذیه شدند، در کنار شیر خشک می‌توانند با مشورت پزشک، شیر پاستوریزه گاو بنوشند.