همان‌طور که در جریان هستید، چندسالی است که هرچند وقت یک بار، خوراکی‌های جدید اعم از غذا و نوشیدنی در کشور ما اصطلاحا ترند می‌شوند. یکی از جدیدترین نوشیدنی‌هایی که اخیرا سر و دست شکانده، یک نوشیدنی خارجی به نام نوشیدنی کامبوجا محسوب می‌شود.

این نوشیدنی یک نوشیدنی تخمیری از کشور چین است که می‌تواند به انواع روش‌ها مصرف شود. یکی از محبوب‌ترین روش‌ها، تهیه شربت کامبوجا بوده است. کامبوجا دراصل یک نوع قارچ است که با تخمیر چای (سبز یا سیاه) به وجود می‌آید. شاید فکر کنید که آیا نوشیدن فرآورده یک قارچ، سالم است؟ باید گفت که اتفاقا برخی از ادعاها می‌گویند که خواص پزشکی و تغذیه‌ای جالبی پشت این نوشیدنی است. گرچه که هنوز به طور کامل اثبات نشده‌اند. اما بسیاری از انسان‌ها این نوشیدنی را تجربه کرده‌اند و گفته‌اند که درصورت استفاده به قاعده و مقدار کم، فوایدی دارد. گرچه که مصرف بالای آن توصیه نخواهد شد.

حالا اگر به مصرف این نوشیدن جدید علاقمند هستید، ولی خیلی دوست ندارید که چیزهای جدید را که دور از دست خودتان تولید شده باشد را مصرف کنید، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید. قرار است که اولا ببینیم کامبوجا چیست؟ ثانیا کمی درمورد تاریخچه کامبوجا صحبت کنیم و درنهایت طرز تهیه نوشیدنی قارچ کامبوجا را با هم مرور کنیم.

کامبوجا چیست؟

همان‌طور که گفتیم، کامبوجا یک قارچ است که از تخمیر چای سیاه یا سبز به دست خواهد آمد. چای سیاه را که به خوبی می‌شناسید و با چای سبز هم اگر آشنا نیستید، کافی است تا مطلب چگونه چای سبز دم کنیم؟ را مطالعه کنید.

کامبوجا یا به برخی بیان‌ها کامبوچا (به زبان انگلیسی: Kombucha) در شروع کار تولید، یک لایه از انواع مخمرها و باکتری‌هاست. این باکتری‌ها و مخمرهای موجود در محیط چای، در ابتدا قند ساکاروز (قند موجود در چای) را می‌شکنند و گلوکز (قند عادی) تولید می‌کنند. سپس این قندها با ترکیب با مخمرهای بیشتر به الکل و کربن دی اکسید تبدیل می‌شوند. الکل تولیدشده دوباره در ترکیب با باکتری‌ها به چند نوع اسید، شامل اسید استیک، اسید لاکتیک، اسید فولیک و… تبدیل می‌شود. در این مرحله مزه نهایی آزاد می‌شود و نه‌تنها الکل از بین می‌رود (که از نظر شرعی در دین اسلام حرام است!) بلکه تمام سموم نیز ازبین می‌روند و نوشیدنی کامبوجا تولید می‌شود.

این نوشیدنی بنا به چای مورد استفاده، آب منطقه‌ای که از آن استفاده می‌کنید و… کمی رنگ و عطر و طعم متفاوتی دارد. اما در همه حالات از عطری دلنشین، مزه‌ای ترش و شیرین و دلپذیر برخوردار خواهد بود.

تاریخچه نوشیدنی کامبوجا

اگر از کلمه چین در ابتدای این متن ترسیده‌اید، باید بگوییم که نوشیدنی کامبوجا جزو اجناس جدید و دست چندم چینی نیست که کیفیت بدی داشته باشد! جدای از شوخی، نوشیدنی قارچ کامبوجا یک نوشیدنی سنتی چینی است که قدمتی حدود 2400 ساله دارد. زیرا شواهدی نشان می‌دهد که این نوشیدنی از حدود سال 220 قبل از میلاد مسیح در چین مصرف می‌شده است. این شواهد مربوط به منطقه منچوری (که واقع در شمال شرقی کشور چین امروزی است)، هستند.

البته جهانی شدن نوشیدنی کامبوجا بیشتر مربوط به کشور روسیه است. زیرا این نوشیدنی از راه خطوط بازرگانی چین به روسیه رفته و از آن‌جا به کشورهای اروپای شرقی راه یافته است؛ جایی که باعث شد تا در خلال جنگ جهانی دوم، نوشیدن کامبوجا عمومیت و محبوبیت زیادی پیدا کند. البته پس از جنگ جهانی به دلیل کمبود چای و شکر، مدتی کامبوجا فراموش شد، اما دوباره چند سالی است که کامبوجا از گور برخاسته و معروف شده است.

بیایید تا در قسمت بعدی سراغ طرز تهیه نوشیدنی قارچ کامبوجا برویم. ضمنا اگر به نوشیدنی‌های فرهنگ چینی علاقه دارید، می‌توانید نگاهی هم به مطلب بهترین جایگزین‌های قهوه بیندازید. دمنوش جنسینگ، چیزی است که در آن مطلب برایتان معرفی کرده بودیم.

دستور تهیه نوشیدنی قارچ کامبوجا

مواد اولیه‌ای که نیاز داریم عبارت است از:

قارچ کامبوجا و استارتر آن	به میزان لازم
آب لوله‌کشی صاف یا آب آشامیدنی تصفیه شده	سه لیتر
چای سیاه یا چای سبز	25 گرم
شکر سفید	180 گرم

ضمنا می‌توانید به جای چای سیاه یا سبز از سایر دمنوش‌ها، مانند گل گاو زبان، چای ترش، زیره و… نیز استفاده کنید. البته ما قبلا راجع به خواص دمنوش گل گاو زبان و خواص چای ترش برایتان گفته‌ایم. اما پیشنهاد خود ما این است که برای شروع فعلا از همان چای سیاه و یا چای سبز برای طرز تهیه نوشیدنی کامبوجا استفاده کنید. زیرا راحت‌تر خواهد بود.

مراحل طرز تهیه نوشیدنی کامبوجا

مرحله اول: ۳ لیتر آب را در کتری ریخته و دمای گاز را بالا ببرید تا به جوش بیاید. پس از جوشیدن آب کافی است و می‌توانید زیر کتری را خاموش کنید. ضمنا اگر آب لوله کشی منطقه شما خیلی خوب نیست، بهتر است که از آب معدنی استفاده کنید.

مرحله دوم: ۳ عدد ظرف 1.5 لیتری و یا ۲ عدد ظرف ۲ لیتری انتخاب کنید. بهترین انتخاب ظرف برای این مرحله، ظروف شیشه‌ای هستند که اختلالی در تخمیر ایجاد نخواهند کرد. ظروف پلاستیکی مقاوم نیز انتخاب بعدی هستند. اما به هیچ عنوان از ظرف و ظروفی که فلزی باشند یا حتی مقداری فلز داشته باشند استفاده نکنید.

مرحله سوم: حالا باید چای دم کنید. چای دم کردن را که بعید است بلد نباشید. گرچه که ما قبلا توضیح داده‌ایم به صورت اصولی چگونه چای دم کنیم؟ به این صورت که چهار یا پنج قاشق چای خشک سیاه بدون اسانس را به مدت یک ربع تا نیم ساعت در یک قوری دم کنید. راستی آبی که در قوری می‌ریزید، باید از همان ۳ لیتر آب جوشیده کم شود. حالا بعد از دم کشیدن، چای را از تفاله جدا کرده و درون آب جوشی که از قبل داشتیم بریزید. سپس مقداری هم بزنید تا رنگ آب یکدست شود.

مرحله چهارم: حالا درحدود 180 گرم شکر سفید (معادل یک لیوان دسته دار فرانسوی) به مخلوط آب جوش اضافه کرده و هم بزنید تا کاملا حل شود. به مخلوط استراحت دهید تا دمای آن در حد دمای محیط پایین بیاید. ضمنا این شکر اصلا مخلوط را غیر رژیمی نخواهد کرد. زیرا در هفته اول حدود 95 درصد این شکر در فرآیند تخمیر استفاده خواهد شد. بنابراین نوشیدنی کامبوجا را حتی افراد دیابتی هم می‌توانند مصرف کنند. البته ما قبلا در مطلبی مجزا تحت عنوان بهترین نوشیدنی برای دیابتی‌ها به این موضوعات بیشتر پرداخته بودیم.

مراحل کار با قارچ کامبوجا

وقتی که چای سرد و رقیق ما، هم‌دمای محیط شد، حالا می‌شود گفت که تازه طرز تهیه نوشیدنی قارچ کامبوجا به کار با خود کامبوجا رسیده است. مراحل زیر را دنبال کنید.

مرحله اول: مقداری درحدود ۱ تا ۲ فنجان از مایع استارتری که دارید را به چای سردی که آماده کرده بودیم، اضافه کنید. منظور از استارتر همان مایعی است که فروشنده در کنار کامبوجا باید به شما تحویل بدهد. ضمنا از دفعات بعدی، نیاز به خرید استارتر ندارید و می‌توانید کمی از خود نوشیدنی که در انتها تولید می‌شود را به جای استارتر استفاده کنید. حالا حدود ۳ لیتر نوشیدنی که داریم را بین ظروفی که آماده کرده بودیم تقسیم کنید. دقت کنید که مقداری فضای خالی بالای هر ظرف وجود داشته باشد. این فضاهای خالی برای ایجاد فرآیند تخمیر ضروری خواهند بود.

مرحله دوم: حالا درون هرکدام از ظرف‌ها، یک تکه قارچ کامبوجا بیندازید. سپس روی ظرف‌ها پارچه تمیز گذاشته و دور پارچه‌ها را با نخ یا کش ببندید. فضای بالای ظرف باید به گونه‌ای باشد که کاملا بسته باشد، اما فضای ورود و خروج هوا وجود داشته باشد.

مرحله سوم: در این‌جا دیگر باید منتظر عملیات تخمیر باشیم. پس ظروف را به محیطی کاملا تاریک انتقال می‌دهیم که دمایی بین 21 تا 28 درجه سانتی گراد داشته باشند. کابینت آشپزخانه معمولا مکانی است که چنین وضعیتی را داراست. باید حدود 14 روز به ظرف‌ها فرصت بدهیم تا کار تخمیر انجام شود. بهتر است که هیچ‌گونه تکان یا جابجایی در ظرف‌ها در طول اوایل این مدت ایجاد نشود، زیرا به خصوص در 5 روز ابتدایی، قارچ کامبوجا به حالت لایه‌ای کف تخمیر ایجاد خواهد کرد.

مرحله چهارم: بعد از گذشت 10 روز از شروع کار، اگر که دیدید لایه‌های کف در بالا منسجم شده است، می‌توانید درب را باز کرده و نوشیدنی را خارج کرده و صاف کنید.

مرحله پنجم: جداسازی باید به این صورت باشد که حتما دستتان را با دستکش یکبار مصرف بپوشانید. سپس با ملاقه غیر فلزی (یا قاشق چوبی) قارچ‌ها را بیرون بیاورید و در ظرف دیگری بگذارید. مایع را صاف کنید و قارچ‌های جدید را پس از شستن، از قارچ‌های قدیمی جدا کنید. این قارچ‌های جدید، هرکدام می‌توانند برای تولید یک نوشیدنی جدید به کار بروند.

مرحله ششم: نوشیدنی شما آماده است. آن را در یک ظرف شیشه‌ای ریخته و در یخچال نگهداری کنید. البته برخلاف نگهداری مرسوم سایر نوشیدنی‌ها، درب این نوشیدنی را نیمه باز بگذارید تا راه ورود و خروج هوا باز باشد. این کار را برای این انجام می‌دهیم که درصورت بسته بودن، نوشیدنی ما زیادی گازدار خواهد شد. البته اگر به صورت کلی از نوشیدنی گازدار خوشتان می‌آید، می‌توانید به مطلب چگونه نوشیدنی را گازدار کنیم؟ نگاهی بیندازید.

خواص نوشیدنی قارچ کامبوجا

• این نوشیدنی سرشار از آنتی بیوتیک‌های مختلف است. همچنین سایر مواد مغذی و معدنی که در قارچ کامبوجا وجود دارند، عبارت است از: ویتامین‌های گروه ب، آنزیم‌های مختلف، اسیدلاکتیک‌ها، پروبیوتیک‌ها، اسیدهای آمینه و…
• نوشیدنی قارچ کامبوجا سرشار از آنتی اکسیدان است. بنابراین می‌تواند در تقویت سیستم ایمنی بدن شما موفق باشد. همچنین جلوی برخی از بیماری‌های سهمناک، مانند سرطان و ام اس را بگیرد. همچنین بیماری‌های کوچکتر، مانند بیماری‌های فصلی و سرماخوردگی و… نیز با نوشیدن قارچ کامبوجا، التهاب و عوارض‌شان کمتر خواهد شد.
• قارچ کامبوجا و به خصوص نوشیدنی آن، در بهبود فعالیت دستگاه گوارش بسیار مفید است. این نوشیدنی می‌تواند به درمان زخم معده و مشکلات روده کوچک و بزرگ بسیار کمک کند. پایه این نوشیدنی همان‌طور که می‌دانید، چای سرد بود. البته ما قبلا به طور اختصاصی، طرز تهیه چای سرد را با تمام نکاتش برایتان توضیح داده بودیم.
• قارچ کامبوجا باعث سلامت روان خواهد شد. این نوشیدنی ماهیت ضدافسردگی دارد و از ذهن شما به خوبی محافظت خواهد کرد. همچنین این نوشیدنی باعث خواهد شد که سطح انرژی روزانه شما افزایش پیدا کند.
• شربت کامبوجا خودش با استفاده از باکتری‌های مفید تولید می‌شود، پس بدیهی است که جلوی رشد و تکثیر باکتری‌های مضر را بگیرد. سامونلا (باکتری مضر تخم مرغ) یکی از مهم‌ترین باکتری‌های مضری است که کامبوجا جلوی تکثیرش را می‌گیرد.
• شربت کامبوجا تا حدودی برای سلامت ریه و ارگان‌های جانبی آن نیز مفید خواهد بود.
• برخی ادعا کرده‌اند که شربت کامبوجا می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و سیستم عروقی بدن نیز کمک شایانی کند.
• شربت کامبوجا برای سلامت کبد شما و محافظت از آن جالب به نظر می‌رسد، زیرا باعث تخریب و حذف سموم از بدن خواهد شد.
• مصرف نوشیدنی کامبوجا می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. البته ما در مطلبی دیگر چند نوشیدنی برای کاهش وزن را هم برایتان معرفی کرده بودیم.

مضرات نوشیدنی قارچ کامبوجا

شاید فکر کنید با آن همه خاصیت زیادی که در بخش قبلی گفتیم، مگر این نوشیدنی می‌تواند عوارضی هم داشته باشد. باید گفت که مقدار کم مصرف این نوشیدنی تقریبا عوارض خاصی ندارد، اما مقدار زیاد آن می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد.

• بروز سردرد
• اسهال و استفراغ
• ایجاد حالت بی‌قراری
• گرفتگی یا درد عضلات
• تشدید کردن بیماری آرتروز
• ایجاد خستگی شدید در عین بی‌خوابی
• ابتلا به تب یا لرز
• برخی حساسیت‌های پوست
• گرفتگی سینوسی
• واکنش آلرژیک و حساسیت
• تغییر در خلق و خوی انسان

کلام آخر

امیدواریم که با مطالعه متن بالا به این نتیجه رسیده باشید که آیا می‌خواهید نوشیدنی کامبوجا را مصرف کنید یا نه؟ البته که به نظر ما هر چیزی به یک بار امتحان کردنش می‌ارزد. البته چیزی که سرش به تنش بیارزد! حالا هم که طرز تهیه نوشیدنی قارچ کامبوجا را فرا گرفتید. بنابراین می‌توانید خودتان دست به کار شوید و اگر هم از این نوشیدنی خوشتان نیامد، هزینه زیادی بابتش نکرده باشید. پس پیشاپیش نوش جان و گوارای وجود!

سوالات متداول

نوشیدنی کامبوجا را چه زمانی از روز مصرف کنیم؟

اگر خواص دارویی آن مد نظر شماست، پیشنهاد شده که هرروز صبح و به صورت ناشتا مصرف شود تا اثرگذاری خوبی داشته باشد.

چه مقدار نوشیدنی کامبوجا در طول روز مصرف کنیم؟

بستگی به خودتان دارد. اولا که پیشنهاد می‌شود به هیچ عنوان بیشتر از ۲ لیوان در روز مصرف نکنید. در اوایل مصرف هم می‌توانید به صورت قاشق قاشق از این نوشیدنی مصرف کنید.

آیا مصرف نوشیدنی قارچ کامبوجا برای ورزش مفید است؟

رابطه مستقیمی وجود ندارد، اما این نوشیدنی انرژی‌زا محسوب می‌شود و ممکن است باعث بهبود حرکات ورزشی شما شود.