خانم‌ها در دوران بارداری ممکن است تغییرات خلقی، احساس سرگیجه، تهوع صبحگاهی و سوزش معده را تجربه کنند. علاوه بر این‌ها احساس تشنگی و عطش دوران بارداری به‌خصوص در فصول گرم در بین مادران شایع است.

اغلب اوقات توصیه‌هایی به خانم‌ها در دوران بارداری در مورد تغذیه می‌شود، اما به‌ندرت در مورد نوشیدنی‌های مفید در این دوران صحبت می‌شود.

تغذیه‌ی مادران در این دوران تاثیر مستقیم بر سلامت جنین دارد. بسیاری از نوشیدنی‌ها نیز در برنامه غذایی ما به‌صورت روتین وجود دارند و باید بدانیم که آیا در دوران بارداری نیز می‌توان آن‌ها را مصرف کرد.

یکی از مهمترین توصیه‌ها در این دوران ترک سیگار و اجتناب از مصرف الکل است. نوشیدن آب کافی و جلوگیری از دهیدراته شدن در دوران بارداری بسیار ضروری است.

نوشیدن آب کافی در دوران بارداری

در دوران بارداری، بدن بیش از حد معمول نیاز به آب دارد. روزانه 10 لیوان آب در این دوران توصیه می‌شود، اما ممکن است نوشیدن 10 لیوان آب به‌مدت 9 ماه کمی یکنواخت باشد. بنابراین بد نیست بدانیم علاوه بر آب، کدام نوشیدنی برای این دوران مفید است.

اگرچه همواره توصیه می‌شود بیشتر مایعات لازم را از طریق نوشیدن آب تامین کنید و انواع نوشیدنی نمی‌توانند جایگزین مناسبی برای تامین آب بدن باشند، اما برخی از نوشیدنی‌ها می‌توانند به کاهش تهوع صبحگاهی و رفلاکس اسید معده کمک کنند. در این رابطه می‌توانید مقاله زمان مفید برای نوشیدن آب را مطالعه کنید.

مصرف شیر در دوران بارداری

نوشیدن شیر کلسیم، ویتامین دی، اسیدها‌ی چرب امگا‌ 3 و پروتئین لازم در دوران بارداری را تامین می‌‌کند و به رشد و وزن‌گیری جنین کمک می‌کند. در این دوران شیر با چربی کامل ممکن است فواید بیشتری نیز داشته باشد. البته در این زمینه لازم است با پزشک خود مشورت کنید.

پروتئین در هر مرحله از زندگی یک ماده مغذی و ضروری است، اما در دوران بارداری بسیار حیاتی است. جنین در حال رشد برای ساختن سلول‌های جدید و سالم نیاز به پروتئین دارد.

از آن‌‎جا که جنین در 3 ماهه دوم و سوم با سرعت بیشتری رشد می‌کند، در این مراحل بیشترین نیاز به پروتئین را دارد.

علاوه بر پروتئین، کلسیم در دوران بارداری نیز برای ساخت استخوان، دندان، قلب، عضلات و سیستم عصبی جنین در حال رشد ضروری است.

درصورتی‌که کلسیم به مقدار کافی در خون مادر جریان نداشته باشد، بدن کلسیم مورد نیاز برای رشد جنین را از استخوان‌های مادر تامین می‌کند و این می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را در آینده برای مادران به همراه داشته باشد. البته شما می‌توانید علاوه بر مصرف شیر، کلسیم مورد نیاز خود را با مصرف سایر محصولات لبنی (ماست، پنیر و …) تامین کنید.

شیر سویا نیز منبع خوبی از کلسیم است و سرشار از ویتامین‌هایی مثل ویتامین ب، ویتامین سی، ویتامین ای، ویتامین کا و فولات است که به رشد جنین کمک می‌کند. شما می‌توانید در مقاله خواص شیر سویا برای زنان باردار و شیرده بیشتر از نوشیدنی‌های مفید برای دوران بارداری بدانید.

مصرف آبمیوه‌های طبیعی در دوران بارداری

مصرف آبمیوه در دوران بارداری علاوه بر کمک به هیدراته ماندن بدن، به گردش خون سالم جنین و مادر نیز کمک می‌کند. برخی از مادران در این دوران، احساس تشنگی بیشتری می‌‎کنند. مصرف آبمیوه‌های طبیعی می‌تواند به رفع عطش در دوران بارداری کمک کند.

به‌طور مثال یک لیوان لیموناد تازه و طبیعی می‌تواند موجب کاهش حالت تهوع صبحگاهی و دفع سموم بدن شود. برای آشنایی با نحوه درست کردن لیموناد، به مقاله طرز تهیه لیموناد مراجعه کنید.

در فصول گرم نیز می‌توانید از انواع نوشیدنی سرد برای رفع تشنگی استفاده کنید. بسیاری از آبمیوه‌های طبیعی سرشار از ویتامین سی هستند. ویتامین سی در دوران بارداری به رشد استخوان‌ها و دندان‌ها و ترمیم بافت جنین، تولید کلاژن و تقویت سیستم ایمنی مادر کمک می‌کند و جذب آهن را در بدن مادر افزایش می‌دهد.

تهیه آبمیوه‌های طبیعی در منزل بسیار ساده است. اما نگهداری این آبمیوه‌ها توصیه نمی‌شود و بهتر است به‌صورت تازه مصرف شوند. همچنین می‌توانید از آبمیوه‌های پاستوریزه استفاده کنید.

اسموتی‌ها نیز یکی دیگر از نوشیدنی‌های مناسب در دوران بارداری هستند. به‌خصوص در سه ماهه‌ی اول بارداری که ممکن است کاهش اشتها در دوران بارداری داشته باشید.

با ترکیب میوه‌های طبیعی می‌توانید انواع اسموتی را تهیه کنید و با افزودن پروتئین و چربی‌های سالم همچون: بادام و گردو، دانه چیا، تخم کتان و ماست یونانی یک میان‌وعده سالم و پرانرژی داشته باشید.

مصرف دوغ در دوران بارداری

دوغ طبع سردی دارد و می‌تواند گرمازدگی و عطش دروان بارداری را کاهش دهد. دوغ حاوی میکروارگانیسم‌های زنده و مفیدی است که از رشد باکتری‌های مضر در دستگاه گوارش جلوگیری می‌کند.

ممکن است این سوال برای شما مطرح شود که آیا دوغ برای دوران بارداری مناسب است؟

دوغ به دو روش سنتی و صنعتی تولید می‌شود. در روش سنتی، ماست و آب را در کیسه‌های پوستی قرارمی‌دهند و براثر ایجاد تکان‌ دوغ حاصل می‌شود.

در این روش احتمال آلودگی میکروبی وجود دارد، در نتیجه به مادران باردار توصیه می‌شود از دوغ‌های صنعتی پاستوریزه استفاده کنند.

معمولا توصیه می‌شوند که مادران باردار از مصرف دوغ های گازدار و دوغ تخمیری در دوران بارداری بپرهیزند. زیرا نوشیدنی‌هایی که به روش مستقیم و غیرمستقیم گازدار می‌شوند برای افراد باردار مناسب نیستند.

مصرف کافئین در دوران بارداری

کافئین نوعی ماده محرک است که در رژیم غذایی روزانه مردم به‌طور معمول وجود دارد. این ماده در انواع غذاها و نوشیدنی‌ها از جمله قهوه، چای، شکلات و کاکائو، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و مسکن‌های بدون نسخه وجود دارد.

این ماده محرک ادرارآور است و ضربان قلب و فشارخون را افزایش می‌دهد و به‌دلیل افزایش دفعات ادرار می‌تواند باعث کم آبی بدن شود.

بر اساس تحقیقات، مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد سقط جنین، زایمان زودرس، کم بودن وزن نوزاد هنگام تولد و مرگ نوزادان هنگام تولد شود.

این ماده محرک می‌تواند از جفت عبور کند و باعث تغییر الگوی خواب جنین و الگوی حرکتی شود.

تحقیقات بیشتر در این زمینه نشان داده است که لازم نیست مادران باردار کافئین را به‌طورکلی قطع کنند، بلکه محدود کردن مصرف کافئین در دوران بارداری می‌تواند این خطرات را کاهش دهد.

نوشابه و قهوه هر دو بسیار محبوب هستند اما هر دو جزو نوشیدنی‌های مضر در دوران بارداری محسوب می‌شوند.

در مورد مصرف قهوه در دوران بارداری نیز باید گفت که در بین انواع نوشیدنی‌ها، قهوه کافئین بیشتری دارد.

تحقیقات متنوعی در مورد دوز مصرف قهوه در زنان باردار انجام شده‌ است. بر اساس مطالعات، زنان باردار بهتر است مصرف قهوه را به کمتر از 200 میلی‌گرم در روز محدود کنند.

دمنوش‌های مناسب در دوران بارداری

از آنجایی‌که در مورد مصرف چای و قهوه در دوران بارداری محدودیت وجود دارد می‌توان از انواع چای گیاهی و خوشمزه‌ترین دمنوش‌ها نیز استفاده کرد.

مصرف دمنوش در دوران بارداری می‌تواند به ایجاد آرامش و تسکین اعصاب کمک کند. برای آشنایی بیشتر لازم است در ابتدا بدانیم دمنوش چیست و چه خواصی دارد. دمنوش‌ها از میوه‌های خشک، گل‌ها و گیاهان و ادویه‌جات معطر تهیه می‌شود. فواید زیادی دارند و در تسکین دردها موثرند.

دمنوش‌ها را می‌توانید به‌راحتی در منزل تهیه کنید. البته مادران باردار در مصرف دمنوش‌ها نیز باید توجه داشته باشند، زیرا برخی از آنها قاعده‌آور هستند و می‌توانند برای افراد باردار مشکلاتی ایجاد کنند.

به‌طور مثال دمنوش‌های آویشن، زعفران، چای کوهی (گل کوفته) و بابونه در سه ماهه‌ی اول بارداری می‌توانند احتمال خطر سقط جنین را ایجاد کنند و در مواردی موجب زایمان زودرس شوند.

از جمله دمنوش‌های مناسب در دوران بارداری می‌توان به دمنوش گل‌محمدی و سیب اشاره کرد. دمنوش زنجبیل، به و نعناع خاصیت ضدتهوع دارد و می‌تواند تهوع و استفراغ دوران بارداری را کاهش دهد.

البته بهتر است در مورد مصرف زنجبیل نیز توجه داشته باشید که مصرف زیاد می‌تواند احتمال سقط جنین و زایمان زودرس را به‌دنبال داشته باشد. در مورد استفاده از دمنوش‌های مریم گلی و جعفری نیز به توصیه‌ی پزشکان محدودیت‌هایی برای مادران باردار وجود دارد.

مصرف مالت در دوران بارداری

عصاره مالت جو، ماده‌ای قهوه‌ای رنگ است که طی فرایند پخت از جو، برنج و گندم تهیه می‌شود. با این‌حال رایج‌ترین این غلات جو است. این عصاره سرشار از گروه ویتامین‌های ب، مواد معدنی نظیر فسفر، آهن، مس و همچنین بتاگلوکان لاکتوژنیک است. از آنجایی‌که جو یک ماده‌ی غیرنشاسته‌ای و حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده است، فیبر محلول در جو می‌تواند کلسترول را کاهش دهد و از بیماری‌های قلبی جلوگیری کند.

ماء‌الشعیر غیرالکلی نوشیدنی مناسبی برای مصرف مالت است. برای آشنایی بیشتر با خواص مالت می‌توانید مقاله مالت چیست؟ را مطالعه کنید.

برای آشنایی بیشتر با خواص ماء‌الشعیر باید اشاره کرد که نوشیدنی مالت به‌دلیل فیبر بالا و قند کمتر می‌تواند جایگزین خوبی برای نوشابه‌ در دوران بارداری باشد. این به این معنا نیست که نوشیدنی‌های مالت فاقد قند هستند. در واقع قند آنها طی فرایند تخمیر توسط مخمرها متابولیزه می‌شود، درصورتی‌که قند موجود در نوشابه‌ها تصفیه شده و قند‌های مصنوعی هستند.

اسید فولیک موجود در عصاره جو می‌تواند برای مادران باردار و شیرده مفید باشد. همچنین باید اشاره کرد که عصاره مالت به‌دلیل داشتن فیبر محلول بالا، می‌تواند به کاهش مشکلات گوارشی و یبوست رایج در دوران بارداری کمک کند.

عصاره مالت به‌دلیل خاصیت لاکتوژنیکی می‌تواند با تحریک سطح پرولاکتین، شیر مادر را افزایش دهد. بنابراین نوشیدن ماءالشعیر عصاره مالت 90 دقیقه قبل از شیردهی در بهبود و افزایش شیر مادر موثر است.

از آنجایی‌که برخی مادران شیرده دراین دوران با مشکل ریزش مو مواجه می‌شوند، باید اشاره کرد نوشیدنی‌های مالت به‌دلیل وجود روی یا همان زینک می‌توانند به آنها کمک کنند. برای آشنایی بیشتر می‌توانید فواید ماءالشعیر برای مو را مطالعه کنید.

کلام آخر

دوران بارداری یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی زنان است. داشتن سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب در این دوران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

همانطورکه در این مقاله اشاره شد علاوه بر نوع تغذیه، نوشیدن آب کافی و استفاده از نوشیدنی‌های مناسب در این دوران می‌تواند به رشد جنین و سلامت مادر کمک کند.

در بین شما مادران باردار همواره نگرانی در مورد دریافت کلسیم کافی و انواع ویتامین‌ها وجود دارد که می‌توانید با مصرف نوشیدنی‌های طبیعی، شیر، دوغ و سایر لبنیات سالم این نگرانی را برطرف کنید.

با‌ استفاده از انواع دمنوش‌های طبیعی و کاهش مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین می‌توانید این دوره حیاتی را به سلامت پشت سر بگذارید.

سوالات متداول

نوشیدنی‌های مضر در دوران بارداری کدامند؟

در دوران بارداری باید از نوشیدن الکل و کافئین اجتناب کرد. نوشیدنی‌های گازدار و تخمیری مناسب نیستند و باید مصرف نوشابه‌های سرشار از قند را کاهش داد.

چه مقدار مصرف کافئین در دوران بارداری مجاز است؟

با محدودکردن مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین، از عوارض آن بر جنین جلوگیری کنید. مصرف یک فنجان قهوه در روز منعی ندارد.

آیا می‌توان در دوران بارداری از نوشیدنی مالت استفاده کرد؟

بله، زیرا نوشیدنی مالت حاوی ویتامین ب و فیبر است و نسبتا قند کمتری دارد. همچنین می‌تواند در دوران شیردهی باعث افزایش شیر مادر شود. البته در مصرف نوشیدنی‌های قنددار نباید زیاده‌روی کرد.